Abstrakt

W niniejszym materiale Autorka omawia problematykę odpowiedzialności karnej osób prawnych w kontekście rozwiązań przyjętych w prawie polskim, w tym zawartych w nowej ustawie z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary¹. W pierwszej części artykułu Autorka przedstawia pewne aspekty zagadnień związanych z podstawowymi pojęciami prawa karnego, przedstawiając je właśnie pod kątem pojawienia się omawianej konstrukcji odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych.

Pojęcie winy, odpowiedzialności oraz kary

Na wstępie należy stwierdzić, iż zarówno w doktrynie, jak i judykaturze nauka o winie, pojęciu odpowiedzialności oraz karze zajmuje szczególne miejsce. Wina, odpowiedzialność i kara są bowiem pojęciami dotyczącymi podstaw prawa karnego. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż charakter niniejszego artykułu nie pozwala na przedstawienie w całości problematyki winy, a także sporu jaki istnieje na tym polu między zwolennikami normatywnego ujęcia winy, podejściem psychologicznym, a teorią kompleksową². Nie możliwe jest również omówienie całości zagadnienia struktury odpowiedzialności prawnej, zwłaszcza w kontekście prawa karnego.

Przejdźmy najpierw do omówienia pojęcia odpowiedzialności prawnej oraz odpowiedzialności prawnokarnej.

Niewątpliwie - jak zauważa P. Witkowski³ - kluczowe, w kontekście odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych, jest ustalenie pojęcia „odpowiedzialność karna”, a także omówienie zagadnienia winy w kontekście charakteru osób prawnych.