Monitor Prawniczy

nr 16/2002

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w Układzie Europejskim

Tomasz T. Koncewicz
Autor jest absolwentem prawa Uniwersytetów we Wrocławiu oraz Edynburgu, doktorantem w Katedrze Prawa Międzynarodowego i Europejskiego WPAiE Uniwersytetu we Wrocławiu, stypendystą Akademii Prawa Europejskiego we Florencji.
Abstrakt

Polskie sprawy w Luksemburgu

Dnia 20.11.2001 r. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich1 wydał precedensowy wyrok w drugiej ztzw. spraw polskich, które zawisłe są w Trybunale2. Określił w nim przedmiotowy zasięg wybranych artykułów Układu Europejskiego oraz wyraźnie wskazał, że regulacja w nim zawarta musi być już teraz brana pod uwagę przy orzekaniu przez krajowych sędziów w państwach członkowskich. Chodzi o wyrok w sprawie C - 268/99 A. J. and others przeciwko Staatssecretaris van Justitie3.

Stan prawny sprawy - Układ Europejski

Stosunki pomiędzy Polską a Wspólnotami Europejskimi są uregulowane w Układzie Europejskim podpisanym w dniu 16.12.1991 r. (dalej jako: Układ). Układ Europejski wszedł w życie 1.2.1994 r. Zgodnie z preambułą (zawsze warto znać treść preambuły, albowiem sędziowie Trybunału, bardzo często interpretują szczegółowe artykuły aktu prawnego w oparciu o tekst zawarty w preambule), strony potwierdziły, że jego ostatecznym celem jest członkostwo Polski we Wspólnotach, samo zaś stowarzyszenie ma cel ten pomóc zrealizować.Kwestie przepływu siły roboczej reguluje Tytuł IV Układu zatytułowany ,,Przepływ pracowników, działalność gospodarcza, oraz świadczenie usług”. W omawianej sprawie wątpliwości interpretacyjne sądu holenderskiego rozpoznającego sprawę dotyczyły znajdujących się w tytule IV Układu dwóch art.: 44(3) w zw. z art. 58.Zgodnie z art. 44(3): ,,Od dnia wejścia w życie niniejszego Układu, każde państwo członkowskie zapewnia wzakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorstwa i obywateli polskich (...) oraz w odniesieniu do funkcjonowania tych przedsiębiorstw, traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie własnych przedsiębiorstw i obywateli”. Ustęp 4 tegoż artykułu dodaje, że dla celów niniejszego Układu ,,działalność gospodarcza oznacza w odniesieniu do obywateli - prawo podejmowania i prowadzenia na zasadzie samozatrudnienia działalności ocharakterze ekonomicznym oraz do tworzenia i kierowania przedsiębiorstwami (...) Działalność w charakterze samozatrudnionym oraz przedsięwzięcia nakierowane na osiągnięcie zysku nie obejmują poszukiwania lub podejmowania zatrudnienia na rynku pracy ani nie nadają prawa dostępu do rynku pracy drugiej strony”. Regulację powyższą uzupełnia art. 44(4)c definiujący pojęcie ,,działalność ekonomiczna”, jako ,,w szczególności działalność o charakterze przemysłowym, handlowym, rzemieślniczym oraz w zakresie wolnych zawodów”.