Abstrakt
Stosowana w praktyce instytucja tzw. repartycji hipoteki - podziału zabezpieczenia, występuje aktualnie obok instytucji hipoteki łącznej umownej. Pierwsza z wymienionych instytucji pozostaje nadal konkurencyjną w stosunku do stosunkowo niedawno wprowadzonej do polskich rozwiązań prawnych instytucji hipoteki łącznej umownej. Przyczyn zaistniałej sytuacji dopatrywać się można w niedoskonałościach regulacji prawnych wprowadzających nową formę zabezpieczenia wierzytelności.
Wprowadzona na podstawie ustawy z 11.5.2001 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece, ustawy - kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy - Prawo o notariacie (Dz.U. Nr 63, poz. 635), nowa, a w zasadzie przywrócona1, regulacja hipoteki łącznej umownej na przestrzeni kilku miesięcy obowiązywania, jest wykorzystywana przez uczestników obrotu gospodarczego w sposób niewystarczający. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy upatrywać z jednej strony w niedoskonałościach regulacji prawnych kreujących nową instytucję realnego zabezpieczenia wierzytelności jakim jest hipoteka łączna umowna, z drugiej strony w konkurencyjności zbliżonej jakościowo formy zabezpieczenia wierzytelności na nieruchomości, powszechnie zwanej repartycją zabezpieczenia2.
Już na pierwszy rzut oka można dostrzec “niezgrabność” redakcyjną zawartą w art. 76 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (dalej jako: KWU) w nowym brzmieniu. Treść zawarta w art. 76 pkt 1 KWU, traktowana jako legalna definicja hipoteki łącznej, bardziej przypomina opis sposobu powstania hipoteki łącznej z mocy prawa niż definicję legalną tej instytucji prawnej. W art. 76 pkt 3 KWU pojawia się kolejna definicja legalna tym razem hipoteki łącznej umownej. Z faktów tych wypływa prosty wniosek, że w art. 76 KWU znajdują się opisy - definicje legalne dwóch różnych hipotek:
- hipoteki łącznej (powstającej ex lege),
- hipoteki łącznej umownej.
Czy rzeczywiście są to dwa różne rodzaje hipotek? Nie bez znaczenia dla przyjętej przy konstruowaniu powyższych definicji techniki legislacyjnej jest używanie znaków interpunkcyjnych (nawiasów) oraz umieszczanie przepisów w oznaczonych miejscach tekstu prawnego. Dokonując na podstawie tych kryteriów wykładni językowej (gramatycznej) omawianych przepisów oraz ich [...]