Abstrakt

Równość jednostki - w tym pracownika - wobec prawa stanowi jedno z podstawowych praw wyrażonych w wiążących Polskę przepisach prawa międzynarodowego¹.

W polskim KP istnieją zasady: równego traktowania pracowników, zwana też zasadą równych praw pracowników do wynagrodzenia i innych świadczeń z tytułu jednakowego wykonywania takich samych obowiązków oraz łącząca się z nią zasada niedyskryminacji pracowników, zamieszczone w art. 11² i 11³ KP. Zasady te od dawna uznawane były w orzecznictwie sądowym. Orzecznictwo to zachowało aktualność na tle obecnego stanu prawnego.

Uwagi wprowadzające

Artykuł 11² KP stanowi, że pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków, dotyczy to przede wszystkim równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie pracy.

Należy rozróżnić zasadę równego traktowania pracowników na płaszczyźnie tworzenia prawa oraz stosowania prawa. Zasada ta na płaszczyźnie stosowania prawa pracy to przede wszystkim obowiązek równego traktowania pracowników i kandydatów do pracy przez pracodawcę². Pracownicy znajdujący się w takiej samej sytuacji (wykonujący taką samą pracę i posiadający takie same cechy podmiotowe) powinni być tak samo traktowani, a ich status pracowniczy powinien być określony według jednakowej miary (głównie według pracy)³.

Równość wobec prawa nie oznacza jednakowych praw i obowiązków dla wszystkich pracowników. Zróżnicowanie sytuacji pracowników powinno jednak następować według okoliczności związanych z pracą⁴. Problem równości w prawie pracy sprowadza się bowiem nie do bezwzględnego zakazu różnicowania uprawnień pracowniczych, ale na prawidłowym doborze kryteriów ich różnicowania. Prawo pracy musi bowiem uwzględniać różnice wynikające z właściwości danego rodzaju pracy oraz ze szczególnych właściwości podmiotowych pracowników⁵.