Monitor Prawniczy

nr 7/2001

Przedspółka w niemieckim obrocie gospodarczym w odniesieniu do prawa polskiego

Magdalena Marucha
Autorka jest doktorantką w Instytucie Prawa Cywilnego na WPiA UW.
Abstrakt

Uwagi wstęne

Zgodnie z niemiecką ustawą o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością z 20.4.1892 r., spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru handlowego[1]. Wpis ma charakter konstytutywny, ergo przed zarejestrowaniem spółka nie posiada osobowości prawnej[2].

W doktrynie niemieckiej jednostka organizacyjna, która powstała po podpisaniu umowy spółki, określana jest jako przedspółka (Vorgesellschaft), zgodnie bowiem z przepisem 11 ust. 1 GmbGH „przed wpisaniem do rejestru handlowego siedziby spółki, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie istnieje jako taka”. Instytucja przedspółki, od dawna funkcjonująca w niemieckim obrocie gospodarczym, jest szeroko omawiana w literaturze, doktrynie i orzecznictwie[3].

Korzystając z tego dorobku polski ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do KSH instytucji spółki kapitałowej w organizacji, nie pozostawiając, tak jak w prawie niemieckim, możliwości wykreowania jej przez doktrynę lub orzecznictwo.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najczęściej wybieraną przez polskich kontrahentów formą prowadzenia działalności gospodarczej. Bez wątpienia popularność tego typu spółki wynika z faktu, że łączy ona w sobie pierwiastki osobowe i kapitałowe: istotna jest zarówno intencja i chęć współpracy między wspólnikami oraz wspólne dążenie do osiągnięcia określonego celu przez wniesienie wkładów oraz jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób (art. 3 KSH), jak też brak osobistej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Nie powinno budzić wątpliwości, że po zawarciu umowy spółki z o.o. powstaje jednostka organizacyjna wyodrębniona od założycieli, a przyszli wspólnicy spółki z o.o. są upoważnieni do dokonywania pewnych czynności w imieniu i na rachunek spółki; również spółka z o.o. w organizacji powinna być upoważniona do dokonywania określonych czynności związanych z powstaniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnoscią[4].