Abstrakt

Zasadnicze uprawnienia posiadacza rewersu i warrantu

Artykuł 34 ustawy 16.11.2000 r. o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw¹ (dalej jako: DomySkładU) stanowi, iż posiadacz rewersu może żądać wydania towaru przy jednoczesnym zwrocie rewersu oraz warrantu lub też, gdy wykazał poświadczeniem banku domicylowego, że złożył w nim kwotę wymienioną w warrancie. Posiadacz rewersu i warrantu uznawany jest za właściciela rzeczy nieobciążonej prawem zastawu i jemu też dom składowy winien wydać towary bez dodatkowych warunków (oczywiście, po spełnieniu przez niego innych zobowiązań, na zabezpieczenie których domowi składowego służy ustawowe prawo zastawu).

Jednakże przy oddzieleniu warrantu ustawodawca chroni interes wierzyciela, dlatego też posiadacz rewersu musi albo zwrócić warrant, albo zapewnić wierzycielowi należną mu kwotę poprzez jej złożenie w banku domicylowym². W przypadku zniszczenia rzeczy (towarów) posiadaczowi rewersu, który spełni wyżej wymienione warunki, dom składowy powinien wydać sumę ubezpieczenia, na jaką towar był ubezpieczony, jednakże posiadaczowi rewersu nie służy regres do indosantów, ponieważ indos rewersu ma na celu przeniesienie własności rzeczy - nie ma zaś charakteru gwarancyjnego³.

Kwoty wpłacone do banku domicylowego na rzecz posiadaczy rewersów i warrantów, według postanowień art. 35 DomySkładU, mają być złożone na rachunek domu składowego i wypłacane uprawnionym na polecenie tego domu. W księgowości banku wkład przeznaczony na zaspokojenie posiadaczy wyżej wymienionych dokumentów powinien być wydzielony na koncie własnym domu składowego. Należy zaznaczyć, że posiadacze rewersów i warrantów, jako właściciele sum złożonych na ich rzecz w banku domicylowym, powinni posiadać własne rachunki, jednakże bank nie może realnie otwierać rachunku klientowi, którego nie zna i który ciągle się zmienia na skutek obrotu tymi dokumentami. Dlatego też przewiduje się prowadzenie jednego konta domu składowego, ale z odrębnym zaznaczaniem kwot należnych wyżej wymienionym podmiotom. Jest to istotne ze względu na możliwą utratę płynności finansowej przez dom składowy, co może prowadzić do ogłoszenia jego upadłości. W razie prowadzenia egzekucji przeciwko domowi składowemu i zajęcia tych kwot uprawnieni (posiadacze rewersów i warrantów) mogą wnieść o zwolnienie należnych im sum od egzekucji, a w razie prowadzenia postępowania upadłościowego - mogą żądać wyłączenia ich z masy upadłości (art. 28 Prawa upadłościowego), co podkreśla art. 35 ust. 2 DomySkładU stwierdzając, że w stosunku do wierzycieli domu składowego kwoty te nie podlegają egzekucji i nie wchodzą w skład masy upadłości domu składowego. Jednakże należy zaznaczyć, że, jak słusznie podkreślał M. Allerhand, nadwyżka, jaka pozostała z kwoty po zaspokojeniu uprawnionych z rewersów i warrantów, przysługiwała domowi składowemu z przeznaczeniem na zaspokojenie jego wierzycieli⁴.

Wypłata sum uprawnionym może nastąpić jedynie na polecenie domu składowego, który poprzez fakt niezwrócenia się do banku z takim wystąpieniem ma możliwość oddziaływania na posiadaczy rewersów i warrantów w celu nakłonienia ich do regulacji ich zobowiązań wobec siebie. Ustawodawca, podobnie jak w KH, nie przewiduje [...]