Monitor Prawniczy

nr 5/2000

Wadliwości umowy przedwstępnej a umowa przyrzeczona

Marcin Krajewski
Autor jest adiunktem w Instytucie Prawa Cywilnego WPiA UW i radcą prawnym prowadzącym indywidualną kancelarię.
Abstrakt

Wstęp

W opisanych we wstępie okolicznościach powstaje pytanie, jaki skutek ma wadliwość zobowiązania z umowy przedwstępnej na byt stosunku prawnego wynikającego z umowy przyrzeczonej. Wydaje się, że w przedstawionej kwestii możliwe są do obrony cztery stanowiska:
1) umowa definitywna dochodzi do skutku causa solvendi, a więc istnienie ważnego zobowiązania z umowy przedwstępnej jest warunkiem jej ważności;
2) wadliwość zobowiązania wynikającego z umowy przedwstępnej nie ma bezpośredniego wpływu na ważność umowy przyrzeczonej. Strony mogą jednak dążyć do unicestwienia wynikającego z niej stosunku prawnego z powołaniem się na przepisy o nienależnym świadczeniu;
3) wadliwość zobowiązania wynikającego z umowy przedwstępnej nie ma bezpośredniego wpływu na ważność umowy przyrzeczonej. W zależności od okoliczności konkretnej sprawy w grę może jednak wchodzić uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli zawartego w umowie przyrzeczonej z powodu błędu;
4) wadliwość zobowiązania wynikającego z umowy przedwstępnej nie ma wpływu na ważność umowy przyrzeczonej.

Wymienione wyżej poglądy zostały uszeregowane w kolejności, poczynając od najdalej idącego, w taki sposób, iż zaakceptowanie pierwszego z nich uczyniłoby bezprzedmiotowym rozpatrywanie pozostałych.