Abstrakt

Specyfika podwyższenia kapitału zakładowego metodą konwersji wierzytelności

Ani obowiązujący Kodeks handlowy, ani projekt ustawy Prawo o spółkach handlowych nie regulują w sposób szczególny podwyższenia kapitału zakładowego metodą konwersji wierzytelności, toteż ta zmiana kapitałowa podlega ogólnemu, obowiązującemu w tym zakresie unormowaniu Kodeksu handlowego, a w przyszłości prawdopodobnie regulacji aktualnego projektu ustawy - Prawo o spółkach handlowych. Powołane akty normatywne nie uwzględniają jednak poniżej przedstawionej specyfiki konwersji wierzytelności jako metody powiększenia kapitału zakładowego.

W świetle obowiązującego Kodeksu handlowego jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego metodą konwersji wierzytelności ma następować bez zmiany umowy spółki, a zatem na podstawie jej dotychczasowych postanowień, wówczas zarząd będzie organem zobowiązanym do przeprowadzenia podwyższenia kapitału zakładowego. W takim przypadku - dla realizacji podwyższenia kapitału nie jest konieczne zawarcie w postanowieniach umowy spółki punktu przewidującego możliwość podwyższenia kapitału także poprzez konwersję wierzytelności, gdyż przeprowadzenie tej zmiany kapitałowej może odbywać się IndeksGoraw doIndeksGorawolny, byleby prawnie dopuszczalny sposób. Konwersja wierzytelności jako metoda podwyższenia kapitału taką akceptację posiada.

Podwyższenie kapitału zakładowego omawianą metodą następuje na podstawie umowy zawartej pomiędzy spółką reprezentowaną przez zarząd a jej wierzycielem. Jak już wspomniano, treścią tej umowy jest umorzenie wierzytelności spółki w zamian za udziały, jakie otrzymuje dotychczasowy wierzyciel w podwyższonym kapitale zakładowym. Wierzyciel, zgadzając się na umorzenie przysługującej mu wobec spółki wierzytelności, decyduje się na przystąpienie do niej w charakterze wspólnika. Winien on zatem załączyć do tak zawartej umowy sporządzone w formie aktu notarialnego oświadczenie o przystąpieniu do spółki na zasadzie umowy spółki i oświadczenie o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale. Dopuszczalne wydaje się również nadanie całej umowie formy aktu notarialnego, gdyż także i wówczas spełniony zostałby rygor formy notarialnej przewidziany dla oświadczenia nowego wspólnika (art. 256 KH).

Konwersja wierzytelności powoduje niejako automatycznie częściowe lub całkowite wyłącznie prawa poboru dotychczasowych wspólników, gdyż podwyżka kapitału najczęściej w całości przeznaczana jest dla wstępującego do spółki wierzyciela. Częściowe wyłączenie ma miejsce wówczas, gdy realizowane poprzez konwersję wierzytelności podwyższenie kapitału zakładowego połączone jest z efektywnym jego podwyższeniem, natomiast całkowite wyłączenie zachodzi [...]