Monitor Prawniczy

nr 11/2000

Ważniejsze zmiany w polskim prawie własności przemysłowej

Andrzej Szewc
Autor jest profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wyższej Szkoły Ekonomii i Administracji w Bytomiu.
Abstrakt

Uwagi wstępne

W latach 1945-1990 polskie prawo własności przemysłowej, sprowadzone w praktyce do prawa wynalazczego, oparte było na wzorach i rozwiązaniach proweniencji radzieckiej. Wyrażało się to w ograniczeniu regulacji prawnej spraw wynalazczości do stosunków w sferze gospodarki socjalistycznej, centralnym, zunifikowanym unormowaniu tych stosunków, specyficznym uregulowaniu obrotu myślą techniczną pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (j.g.u.), reglamentowaniu transferu technologii w stosunkach z zagranicą (zwłaszcza z krajami kapitalistycznymi), preferowaniu instrumentów administracyjnoprawnych (decyzji) przed instrumentami cywilnoprawnymi (umowami) itd. Podobna sytuacja występowała w innych krajach demokracji ludowej należących do RWPG.

Zasadnicza zmiana nastąpiła w pierwszej połowie lat90. Wraz z transformacją ustrojową państwa polskiego rozpoczął się bowiem proces przywracania rzeczywistego, a nie tylko formalnego znaczenia przepisom o ochronie własności przemysłowej. „Odżyły” między innymi takie regulacje prawne, jak przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji1 czy przepisy antymonopolowe2 . Na nowych zasadach oparto organizację i funkcjonowanie Urzędu Patentowego3 oraz wykonywanie zawodu rzecznika patentowego4 . Wprowadzono nowe dziedziny regulacji prawnej - w szczególności ochronę topografii układów scalonych5 oraz programów komputerowych6 . Ratyfikowano również kilka ważnych umów międzynarodowych dotyczących ochrony własności przemysłowej, w tym układ waszyngtoński (PCT). Do nowych warunków dostosowano też prawo autorskie (zob. przyp.6), a także dziedziny blisko związane z prawem własności przemysłowej i intelektualnej - zwłaszcza prawo cywilne, handlowe, administracyjne i podatkowe oraz przepisy o działalności gospodarczej7 .