Abstrakt

W części pierwszej niniejszego opracowania omówione zostają wybrane - spośród wielu istniejących w piśmiennictwie definicji pojęcia "reklamy" - na podstawie kryterium jurydycznej możliwości ich zastosowania. Zwrócono również uwagę na brak legalnej definicji tego pojęcia w przepisach wprowadzających poszczególne zakazy oraz na ich niejednorodność. Zdaniem autorów próby automatycznego przenoszenia tych definicji do innych stanów faktycznych i prawnych są nietrafione, a nawet z założenia niemożliwe. W części drugiej analizowane są uregulowania dotyczące zakazów reklamy poszczególnych towarów. Autorzy odnoszą się tu do uwag przedstawionych w części pierwszej i wskazują na trudności związane z ustaleniem zakresu stosowania zakazów reklamy.

Pojęcie "reklamy"

Pojęcie "reklamy" nie zostało w polskim prawie kompleksowo uregulowane. Istniejące definicje wykorzystywane mogą być wyłącznie w odniesieniu do aktów prawnych, na których potrzeby zostały stworzone.

I tak ustawa z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34 ze zm.; dalej RTVU) stanowi w art. 4 ust. 6, że "reklamą jest każdy przekaz zmierzający do promocji sprzedaży albo innych form korzystania z towarów lub usług, popierania określonych spraw lub idei albo do osiągnięcia innego efektu pożądanego przez reklamodawcę, nadawany za opłatą lub inną formą wynagrodzenia". Z kolei sporządzona 5.5.1989 r. w Strasburgu Europejska Konwencja o Telewizji Ponadgranicznej, ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską 9.7.1990 r. (Dz.U. z 1995 r. Nr 32, poz. 160; dalej EKTP), rozwijając istniejące zalecenia Rady Europy co do zasad reklam telewizyjnych, wyjaśnia w art. 2 pkt. f) znaczenie reklamy stosowane na użytek tej konwencji jako "wszelkie publiczne obwieszczenia mające na celu popieranie sprzedaży, zakupu lub wynajmu produktów, idei czy sprawy lub spowodowanie innego skutku pożądanego przez reklamującego, dla których to celów udzielono reklamującemu czasu transmisyjnego na zasadach odpłatności lub za inne podobne wynagrodzenie".

Problem braku legalnej definicji reklamy spowodował, że Naczelny Sąd Administracyjny sam definiował to pojęcie w rozpatrywanych sprawach.