Abstrakt

Postępowanie mediacyjne - to nowa instytucja w systemie polskiego prawa karnego. Autorka omawia jej założenia, zakres stosowania w poszczególnych etapach postępowania karnego, a także kompetencje i wymogi stawiane przez przepisy mediatorowi.

Obowiązująca od 1.9.1998 r. kodyfikacja karna z 6.6.1997 r. zmierza ku istotnemu przemodelowaniu polskiego systemu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Najbardziej spektakularnym odzwierciedleniem jednego z dwóch najważniejszych - obok zagwarantowania sprawcom przestępstw takiej ochrony ich interesów, jaka winna im przysługiwać w myśl ratyfikowanych przez Polskę w ostatnich latach dokumentów międzynarodowych - jej założeń jest art. 2 § 1 pkt 3 KPK. Głosi on, iż “Przepisy niniejszego kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby (...) uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego (...)”. Nie jest to bynajmniej postanowienie o charakterze li tylko deklaratoryjnym. Jego urzeczywistnieniu służy - z jednej strony - zmodyfikowanie na korzyść pokrzywdzonego, przynajmniej co do idei, dotychczasowych regulacji w zakresie uzyskiwania naprawienia szkody, dochodzenia odszkodowania cywilnego w procesie karnym czy działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Z drugiej strony intencja taka przyświecała wprowadzeniu pewnych zupełnie nowych na gruncie polskiego prawa karnego instytucji, umożliwiających pokrzywdzonemu aktywne uczestniczenie i oddziaływanie na niemal wszystko to, co z postępowaniem i w postępowaniu karnym się dzieje, jak choćby dopuszczenie wniesienia przez niego w określonych wypadkach oskarżenia prywatnego w sprawie publicznoskargowej albo uzależnienie od jego zgody stosowania niektórych instytucji, np. tzw. dobrowolnego poddania się karze przez sprawcę.