Abstrakt

Z uwagi na ciągły rozwój i rozszerzające się możliwości elektronicznego przetwarzania danych, obowiązujące przepisy dotyczące form czynności prawnych przestają być wystarczającym uregulowaniem tej problematyki. W artykule poruszony został temat składania oświadczeń woli za pomocą elektronicznych środków komunikowania się. Doświadczenia niemieckie mogą być przydatne na gruncie prawa polskiego.

I. Stan obecny i kierunki spodziewanych zmian

Niektóre dotychczasowe przepisy o formie czynności prawnych staną się zapewne niebawem w dużej mierze przeżytkiem, były bowiem tworzone na długo przed powstaniem współczesnych sposobów elektronicznego przetwarzania i przesyłania danych - w okresie, w którym usługi pocztowe, telefon, telegraf i dalekopis były najnowszą zdobyczą techniki w zakresie komunikowania się na odległość, a maszyna do pisania, pióro i długopis należały do podstawowych narzędzi, przy pomocy których powstawały dokumenty pisane. Obecnie nowoczesny sposób gromadzenia danych i prowadzenia dokumentacji w urzędach, biurach, handlu i przemyśle oparty jest w coraz większym zakresie na systemie komupterowym, a tradycyjny sposób sporządzania dokumentów na papierze wypierany jest coraz powszechniej przez dokument elektroniczny, jakim jest plik tekstowy powstający przy pomocy komputera i edytora tekstów. Materialnym nośnikiem dokumentu jest dysk komputera i dyskietki - papierowe formularze stają się zbędne. Obecny stan rozwoju wiedzy informatycznej pozwala na niemal natychmiastowe przeniesienie dokumentu elektronicznego na papier w formie wydruku lub przesłanie go przy pomocy telefaksu lub faksomodemu albo poczty elektronicznej za pośrednictwem internetu do każdej części świata do komputera odbiorcy. W ramach urządzanych już wideokonferencji poczta elektroniczna i faks zastępują wymianę pism podczas i na zakończenie obrad, a osoby oddalone od siebie o tysiące kilometrów, połączone ze sobą poprzez komputery konferencyjne mogą równocześnie i wspólnie opracowywać projekty, programy i redagować dokumenty.