Abstrakt
Możliwość wykluczenia wspólnika w spółce cywilnej nie została wyraźnie przewidziana w KC. Istnienie takiej możliwości nie podważa istotnej zasady niezmienności i trwałości składu osobowego spółki. Przeciwnie, wzmacnia ochronę trwałości tego stosunku prawnego i przyczynia się do pełniejszej realizacji zasad zaufania. Pozwala bowiem na zmiany osobowe bez rozwiązywania spółki, w przypadku kiedy działanie jednego ze wspólników jest nielojalne. Autor przeprowadza swoje rozważania dokonując wykładni funkcjonalnej przepisów o spółce cywilnej oraz wybranych przepisów o spółkach handlowych.
I. Istota spółki cywilnej
1. Spółka cywilna stanowi na gruncie prawa polskiego podstawową formę współdziałania gospodarczego. Na jej fundamentalny charakter złożyło się kilka przyczyn, z których dla naszych rozważań najistotniejszą jest obowiązek wpółdziałania wspólników1.
Podkreślone w Kodeksie cywilnym dążenie do osiągnięcia wspólnego celu rodzi daleko idące konsekwencje, zarówno dla tej spółki, jak i dla wspólników.
Jak zgodnie się podkreśla, nie może być miejsca dla “zróżnicowania” tegoż celu ze względu na partykularne interesy wspólników2, niezależnie do tego, czy powyższe zróżnicowanie będzie powodowane przez jednego z nich, czy kilku.
Cel musi być niesprzeczny w porządkiem publicznym wyrażającym się w przepisach bezwzględnie obowiązujących, jak również z zasadami współżycia społecznego. Niedopuszczalny będzie cel umożliwiający obejście przepisów prawa.
Powód, dla którego zawiązano spółkę powinien mieć bezwzględnie charakter gospodarczy, co nie znaczy, że działalność musi być nastawiona na zysk3.