Abstrakt

Przygotowywany projekt nowelizacji ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi wprowadza szereg istotnych zmian do zasad regulujących nabywanie i sprzedaż papierów wartościowych. Artykuł ten jest krytyczną analizą projektowanych zmian i próbą odpowiedzi na takie pytania jak te, czy nowelizacja ta usprawni obrót papierami wartościowymi, czy wpłynie ona na zmniejszenie obciążeń finansowych ponoszonych przez uczestników rynku lub czy przyczyni się do usprawnienia systemu gwarancyjnego zabezpieczającego obrót giełdowy.

I. Uwagi ogólne

W świetle art. 5 § 5 obowiązującej PrPapW przeniesienie praw z papierów wartościowych w publicznym obrocie, złożonych w depozycie, następuje z chwilą zawarcia umowy (art. 5 § 5 PrPapW). Umowa o przeniesienie praw z papierów wartościowych (transakcja giełdowa) dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron transakcji. Ma ona zatem charakter umowy konsensualnej¹. W projekcie nowej ustawy PrPapW proponuje się wprowadzenie zapisu, który stanowiłby, iż przeniesienie praw z papierów wartościowych w obrocie publicznym następuje z chwilą dokonania rozliczenia transakcji przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych oraz zapisu papierów wartościowych na rachunkach prowadzonych przez uprawnione podmioty (KDPW, domy maklerskie, banki). Zwolennicy takiej zmiany twierdzą, iż jest ona uzasadniona potrzebą rozwiązania problemów powstających w związku z następującymi zagadnieniami: dematerializacja papierów wartościowych; charakter prawny i funkcja świadectwa depozytowego; zjawisko “znikania i rozmnażania się” papierów wartościowych; bankructwo bezpośrednich uczestników rynku; realizacja zobowiązań emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych².