Abstrakt

Wraz z coraz dynamiczniej rozwijającym się obrotem gospodarczym i wzrostem znaczenia rynku usług rośnie również znaczenie wszelkiego rodzaju pośrednictwa. Niżej zamieszczony tekst stanowi szczegółową analizę charakteru prawnego, coraz częściej zawieranej w polskich realiach gospodarczych, umowy pośrednictwa. Artykuł ten może być tym bardziej interesujący, że autor wykorzystał w nim bogatą literaturę zagraniczną nadając mu ciekawy charakter prawnoporównawczy.

I. Cel gospodarczy stosunku pośrednictwa

W wysoko uprzemysłowionym i wyspecjalizowanym świecie istnieje potrzeba zatrudniania pośredników dla wykonania pewnych zadań, których dający zlecenie sami nie realizują z powodu braku czasu, wiedzy, doświadczenia. Rozwój stosunków handlowych mógłby zatrzymać się w “martwym punkcie”, gdyby przedsiębiorcy nie mieli możliwości angażowania rozmaitego rodzaju zastępców (faktorów, brokerów, pośredników w obrocie nieruchomościami, maklerów itd.) i byli zmuszeni samodzielnie dokonywać wszelkich czynności wiążących się z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Podstawowym zadaniem takich wyspecjalizowanych “pośredników” jest wywieranie wpływu na pozycję prawną angażujących ich zleceniodawców poprzez “wprowadzenie” ich w określony stosunek umowny. Wspomniani pośrednicy prowadzą działalność we wszystkich rozwiniętych gospodarczo społeczeństwach. Posługiwanie się w obrocie takimi osobami stanowi jedną z podstawowych i charakterystycznych cech rozwiniętej gospodarki¹. Pośrednik tworzy zatem zarówno określoną sytuację faktyczną, jak i prawną. Jego zabiegi obejmują m.in. takie czynności jak wyszukanie i wskazanie osoby kontrahenta, komunikowanie stron ze sobą, przekazywanie ofert, informowanie o warunkach umowy, prowadzenie negocjacji, badanie sytuacji majątkowej drugiej strony, badanie czy przedmiot świadczenia nie jest obarczony wadami fizycznymi lub prawnymi, przygotowywanie wymaganych dokumentów (np. procesowych, rozmaitego rodzaju zaświadczeń itd.).