Abstrakt
Kształt instytucji użytkowania wieczystego określały dotychczas dwa akty prawne: Kodeks cywilny (Księga druga, tytuł II, art. 232-234) oraz ustawa z 29.4.1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127). W dniu 21.8.1997 r. Sejm przyjął nową ustawę o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741 ), która zastąpiła regulację z 29.4.1985 r. W nowej ustawie pozostawiony został rozdział poświęcony użytkowaniu wieczystemu, jednakże w zmienionej i okrojonej formie. Do grona aktów prawnych regulujących użytkowanie wieczyste dołączyła ustawa z 4.9.1997 r. o przekształceniu prawa wieczystego użytkowania przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. Uregulowała ona zatem pozycję wielu tysięcy osób, dając im gwarancje przekształcenia i stabilizacji posiadanych przez nich praw. Poniżej prezentujemy szczegółowe omówienie tego nowego aktu prawnego, autorstwa wybitnego znawcy zagadnień nieruchomości - Em. Prezesa Sądu Najwyższego Stanisława Rudnickiego. Natomiast na stronach Biuletynu Ustawodawczego zamieszczony został tekst ustawy wraz z fragmentami poselskiego uzasadnienia projektu tej ustawy.
I. Uwagi wstępne
Z dniem 1.1.1998 r. wejdzie w życie ustawa z 4.9.1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (Dz.U. Nr 123, poz. 781). Ustawa składająca się zaledwie z 8 artykułów jest niezwykle lakoniczna i zawiera w art. 2 ust. 4 tylko jedno upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości do określenia w drodze rozporządzenia wzoru wniosku o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oraz dokumenty potwierdzające prawo użytkowania wieczystego, jakie należy przedstawić wraz z tym wnioskiem. Wbrew tytułowi ustawa reguluje nie tylko przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, ale także przekształcenie w prawo własności prawa zabudowy nieruchomości ustanowionego przed dniem wejścia w życie dekretu z 26.10.1945 r. o prawie zabudowy (Dz.U. Nr 50, poz. 280).
II. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy
1. Zakres podmiotowy ustawy obejmuje tylko osoby fizyczne, które odpowiadają określonym w ustawie warunkom:
- nabyły prawo wieczystego użytkowania przed dniem jej ogłoszenia i
- do 31.12.2000 r. złożą wniosek o przekształcenie go w prawo własności.