Abstrakt

Społeczna gospodarka rynkowa to sfera stosunków ekonomicznych, a także prawnych, nawiązywanych pomiędzy aktywnymi uczestnikami obrotu gospodarczego, w której podstawową rolę odgrywają stosunki cywilnoprawne. Zachodzą one z udziałem podmiotów prawa (tych, „którym normy wyznaczają obowiązki lub przyznają tak czy inaczej pojmowane prawa”) posiadających atrybut określany mianem zdolności prawnej. W polskiej doktrynie zdolność prawna tradycyjnie definiowana jest jako zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Stosunki cywilnoprawne, w których uczestniczą te podmioty, cechują się brakiem prawnej kompetencji jednego podmiotu prawa cywilnego do jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej drugiego podmiotu, a tym samym do ingerowania w cudzą sferę prawną, co oznacza, że oba te podmioty prawne znajdują się na równej pozycji. Podmiot prawa cywilnego jest więc przede wszystkim uczestnikiem stosunków prawnych charakteryzujących się równorzędnością stron. Posiada on zatem swobodę kształtowania swojej sytuacji prawnej zgodnie ze swoją wolą. Jeśli norma prawna kieruje pod jego adresem określone uprawnienie lub obowiązek, to są to przede wszystkim konsekwencje prawne przejawu jego woli.