Abstrakt

Jawność informacji publicznej, podyktowana demokratyzacją życia publicznego, stanowi przejaw jednej z podstawowych zasad konstytucyjnych. Informacja o zamówieniach publicznych jest informacją publiczną w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, choć sama realizacja zasady jawności odbywa się według przepisów ustawy z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Tak samo kwalifikuje się ją na gruncie niemieckiej ustawy z 5.8.2005 r. Gesetz zur Regelung des Zugangs zu Informationen des Bundes. Wprawdzie zasada jawności postępowania nie wynika bezpośrednio z unijnego porządku prawnego, jednak ustawodawca europejski unormował związaną z nią zasadę przejrzystości, która niekiedy jest utożsamiana szerzej także z zasadą jawności. Tymczasem zasada przejrzystości w prawidłowym ujęciu zakłada postępowanie oparte na jasnych, jednoznacznych i zrozumiałych warunkach, rozgrywające się w ramach przewidywalnego toku czynności, poparte uczciwością i sumiennością zamawiającego-organizatora, uzasadniającego wszystkie swoje rozstrzygnięcia, zwłaszcza wybór oferty najkorzystniejszej. Powstałą lukę należało zatem usunąć na gruncie prawa krajowego. Jawność postępowania o udzielenie zamówienia publicznego stanowi bowiem fundamentalną gwarancję zachowania reguł przejrzystości, dzięki którym wykonawcy mają możność zweryfikowania czynności zamawiającego podejmowanych przez niego w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Z drugiej strony jawność zmierza też do zapewnienia ochrony interesu publicznego w myśl założenia, że pomiędzy interesem publicznym a prawidłowo pojętym interesem prywatnym nie powinno dochodzić do kolizji. Bez wątpienia jawność i przejrzystość postępowania o udzielenie zamówienia publicznego służy ponadto eliminacji rozmaitych zjawisk patologicznych. Ustawodawca polski odwołał się do zasady jawności w rozdziale 2 Prawa zamówień publicznych, normując naczelne zasady zamówień publicznych. Ustawodawca niemiecki zaś wyraził tę zasadę, w ramach szerzej pojętej zasady przejrzystości, także pośród reguł podstawowych udzielania zamówień publicznych, a mianowicie w § 97 ust. 1 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu ograniczeniom konkurencji. Prymat zasady jawności w obu państwach oznacza, że ma ona istotne znaczenie w procesie stosowania prawa i kierunków jego wykładni. Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego musi być jawne także z uwagi na społeczną kontrolę wydatkowania środków publicznych. Tylko w nielicznych przypadkach zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji publicznej, w szczególności ze względu na ochronę informacji poufnych, przekazywanych i oznaczonych przez wykonawców w charakterze tajemnicy.