Prawo Zamówień Publicznych

nr 2/2015

Dochodzenie roszczeń przez uczestników konsorcjum

Joanna May
jest adiunktem, doktorem w Katedrze Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Abstrakt

Uzasadnienie  Sąd pierwszej instancji wyrokiem z 11.4.2013 r. uwzględnił powództwo zasądzając od pozwanego inwestora łącznie kwotę 449 475 zł, z czego kwotę 365 573 zł na podstawie art. 405 KC w zw. z art. 410 § 2 KC, uzyskaną bezpodstawnie przez pozwanego wskutek bezzasadnej realizacji gwarancji bankowej wystawionej na zlecenie powoda, oraz kwotę 83 902 zł na podstawie art. 647 KC, jako resztę należnego powodowi wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych na podstawie umowy o roboty budowlane z 2.2.2010 r., zawartej z pozwanym przez konsorcjum z udziałem poprzednika prawnego powoda – spółki K. T.  Apelację pozwanego inwestora od tego wyroku oddalił SA wyrokiem z 6.11.2013 r.  Uznał jednak trafność zarzutu apelującego, że gwarancja bankowa miała zabezpieczać roszczenia zamawiającego (pozwanego) w razie stwierdzenia niewypełnienia zobowiązań umownych przez wykonawcę, a nie roszczenia z tytułu rękojmi i gwarancji.  Sąd odwoławczy zakwalifikował dochodzone przez powoda roszczenia jako: 1) roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (nienależnego świadczenia) oraz jako 2) roszczenie z tytułu wynagrodzenia za wykonane prace.69  W odniesieniu do pierwszego z roszczeń Sąd przyjął istnienie legitymacji czynnej powoda do dochodzenia zwrotu nienależnego świadczenia wobec wzbogacenia się pozwanego kosztem zubożenia powoda wskutek pobrania przez pozwanego z rachunku powoda kwoty gwarancji. Natomiast co do drugiego z roszczeń Sąd odwoławczy stwierdził, że należność za roboty z faktury wystawionej przez powoda została przez pozwanego potrącona oświadczeniem złożonym powodowi i nie bardzo jest dla Sądu zrozumiałe dlaczego pozwany kwestionuje uprawnienia powoda do dochodzenia roszczeń z tej faktury (s. 8 in fine uzasadnienia wyroku).  W ocenie SA z umowy konsorcjum wykonawców nie wynika ich współuczestnictwo konieczne po stronie powodowej w niniejszej sprawie, ponieważ brak jest tożsamości pomiędzy spółką cywilną a konsorcjum w rozumieniu art. 23 ust. 1 ZamPublU. Stosunek konsorcjum nie daje podstawy do przyjęcia w procesie współuczestnictwa koniecznego pomiędzy jego uczestnikami, ponieważ nie powstaje wspólny majątek konsorcjantów, a każdy z nich miał ponieść koszty zabezpieczenia proporcjonalnie do zakresu wykonanych prac, stwierdził Sąd odwoławczy.  Sąd ten uznał za nieuzasadniony zarzut, że pozwany nie obciążył powoda karą umowną za odstąpienie przez pozwanego od umowy, by następnie stwierdzić, że nota obciążeniowa i pismo pozwanego nie mogą stanowić skutecznego naliczenia kary umownej.  Reasumując, SA uznał, że nie doszło do potrącenia należności powoda z tytułu wynagrodzenia z karą umowną (s. 10 uzasadnienia) oraz, że pozwany niezasadnie zrealizował gwarancję bankową.  Bezzasadność zgłoszonego w apelacji zarzutu potrącenia uzasadnił Sąd niewykazaniem przez pozwanego, aby złożył stronie powodowej oświadczenie o potrąceniu.  Strona pozwana zaskarżyła wyrok w całości, opierając skargę kasacyjną na zarzutach mieszczących się w ramach obu podstaw kasacyjnych....