Abstrakt

Ustawą z 8.11.2013 r. o zmianie ustawy -- Prawo zamówień publicznych wprowadzona została dodatkowa cywilnoprawna ochrona roszczeń podwykonawców i dalszych podwykonawców uczestniczących w realizacji zamówień publicznych (art. 143a--143d ZamPublU). Wśród celów tej nowelizacji ZamPublU wymienionych z projekcie ustawy wskazać należy przede wszystkim: ograniczenie zatorów płatniczych między wykonawcami i podwykonawcami oraz dalszymi podwykonawcami, zwiększenie ochrony prawnej podwykonawców znajdujących się w relacji z wykonawcą „w słabszej pozycji rynkowej” (ochrona „słusznych praw podwykonawców”), preferowanie wykonawców mających odpowiedni potencjał (także finansowy) dla realizacji zamówień publicznych oraz ograniczenie ryzyka sporów co do płatności wynagrodzenia na rzecz podwykonawców, co ma służyć wzmocnieniu bezpieczeństwa realizacji zamówień publicznych (ochrona celu publicznego). Ponadto w uzasadnieniu wskazano, iż wprowadzane przepisy mają „[…] przyczynić się do wzmocnienia mechanizmów nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem zamówień publicznych. Pomimo tego, że kwestie związane z relacjami prawnymi zachodzącymi pomiędzy wykonawcą zamówienia publicznego i podwykonawcami oraz pomiędzy podwykonawcą i dalszymi podwykonawcami, powinny co do zasady podlegać zasadzie swobody umów, stosunki te i sposób ich uregulowania mają zasadniczy wpływ na jakość i efektywność realizacji zamówień publicznych, a więc odnoszą się do sfery publiczno-prawnej uregulowanej w ustawie ZamPublU. Stąd też, zamawiający, działając w interesie publicznym, nie powinni pomijać na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego stosownych regulacji, dotyczących stosunków wykonawca--podwykonawca--dalszy podwykonawca, jako kluczowych dla bezpieczeństwa realizowanych zamówień publicznych, i niezakłóconego ich wykonywania. Wykonanie części zamówienia przez podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę następuje na rzecz wykonawcy, służy jednak spełnieniu zobowiązań zaciągniętych przez wykonawcę w stosunku do zamawiającego, stąd też zamawiający powinien mieć wpływ na treść i sposób realizacji zamówienia w ramach podwykonawstwa”. Nowelizacja ZamPublU z 8.11.2013 r. weszła w życie 24.12.2013 r., przy czym nowe przepisy o ochronie podwykonawców (art. 143a--143d ZamPublU) mają zastosowanie do umów o zamówienie publiczne zawartych w następstwie postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych po tej dacie.