Abstrakt

I.  Wprawdzie wyrok ten zapadł jeszcze na tle dyspozycji art. 144 ust. 1 ustawy z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych1 w brzmieniu sprzed jego nowelizacji w 2009 r., lecz poruszana w nim problematyka w przeważającej mierze dotyczy innych przepisów, choć zachowuje w pełni swoją aktualność także na gruncie obecnie obowiązującego art. 144 ust. 1 PZP. W trakcie przebudowy drogi leśnej w 2007 r. zamówionej przez Nadleśnictwo PGL „Lasy Państwowe” za wynagrodzeniem ryczałtowym zaszła potrzeba zmiany przebiegu trasy, powodująca zwiększenie jej długości o 138,5 m, w związku z koniecznością wykonania trzech pętli nawrotowych, pierwotnie nieprzewidzianych w dokumentacji projektowej oraz wykonania nieprzewidzianych robót ziemnych wymuszonych ominięciem bagna. Ponadto wykonawca dokonał utwardzenia dodatkowej drogi dojazdowej potrzebnej dla dowozu materiałów na budowę. Wykonawca domagał się od zamawiającego udzielenia zamówienia dodatkowego na te roboty, lecz zamawiający stał na stanowisku, że wszystkie roboty niezbędne do prawidłowego wykonania zamówienia mieszczą się w ramach pierwotnie uzgodnionego ryczałtu. Wykonawca wykonał jednak te dodatkowe roboty we własnym zakresie, czemu zamawiający się nie sprzeciwił.   W związku z zakończeniem zamówienia wykonawca domagał się dodatkowej zapłaty w kwocie 523 tys. zł. Zamawiający uznał to żądanie jedynie w części, a mianowicie do kwoty 31,3 tys. zł z tytułu zwiększenia długości drogi o dodatkowy jej odcinek. Rozpoznający spór Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo wykonawcy właśnie tylko w tym zakresie, na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, w pozostałym zakresie powództwo oddalił, odrzucając jednocześnie założenie pozwu, jakoby doszło do istotnej zmiany stosunków uzasadniającej podwyższenie wynagrodzenia ryczałtowego (art. 632 § 2 KC). Sąd Apelacyjny na mocy wyroku z 5.1.2010 r. podtrzymał ten werdykt uznając, że żądanie powodowego wykonawcy pozostaje w sprzeczności z istotą ryczałtu w rozumieniu art. 632 KC. Działający w trybie kasacyjnym Sąd Najwyższy uchylając ten wyrok z innego powodu (powództwo dotyczyło także kary umownej za zwłokę) podtrzymał przyjętą w obu instancjach wykładnię art. 632 KC, także co do charakteru wynagrodzenia ryczałtowego i przesłanek ewentualnego jego podwyższenia.120   Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny zmienił jednak zadnie, uznając, że konieczność wykonania spornych robót dodatkowych była wynikiem wadliwej dokumentacji projektowej nie uwzględniającej rzeczywistego przebiegu drogi...