Abstrakt

Wprowadzenie   Jednym z celów ustawy – Prawo zamówień publicznych z 2004 r.1 było oszczędne i efektywne wydatkowanie środków publicznych2. Efektywny oznacza skuteczny, wydajny, czyli taki, który daje pożądane rezultaty, wyniki, wywołuje pożądany efekt. Prawidłowe stosowanie PZP jest niezwykle istotne z punktu widzenia skutecznego wydatkowania środków publicznych przez zamawiających, w tym absorpcji środków unijnych. Celem zamówień publicznych jest stymulacja konkurencji między przedsiębiorcami, co ma sprzyjać rozwojowi gospodarczemu, prewencja w zakresie występowania zjawisk patologicznych, a głównym zadaniem PZP jest efektywne, sprawne wykorzystanie środków publicznych. Zamówienia publiczne powinny implikować efektywną alokację środków finansowych wskutek otrzymywania jak najlepszych efektów z jak najmniejszych nakładów. Dzięki zamówieniom publicznym ma nastąpić optymalizacja osiąganych rezultatów. Mają temu służyć postanowienia uznające za podstawowe tryby konkurencyjne (przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony), dotyczące otwartego katalogu kryteriów oceny ofert, dopuszczające różne formy uczestnictwa w postępowaniu (konsorcjum, podwykonawstwo, dysponowanie potencjałem podmiotów trzecich), a także pozostałe postanowienia związane z prowadzeniem postępowania (enumeratywny katalog przesłanek związanych z wykluczeniem wykonawcy, odrzuceniem oferty, unieważnieniem postępowania).   Mając to na uwadze, interesująca jest funkcja kontrolna pełniona przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych3. Wykonując ją Prezes UZP wskazał, że bacznie weryfikuje zastosowanie najmniej konkurencyjnego z trybów – zamówienia z wolnej ręki, a także innych przepisów mających wpływ na takie zasady, jak: konkurencyjność, przejrzystość prowadzonych 21procedur, ich jawność. Przestrzeganie tych zasad ma z kolei wpływ na efektywne wydatkowanie środków publicznych. Niniejsze opracowanie skupia się na wynikach kontroli Prezesa UZP związanych z zastosowaniem trybu zamówienia z wolnej ręki, a także dotyczących ustalenia kryteriów oceny ofert mających miejsce w 2012 r.4 Uprawnienia kontrolne Prezesa   Doktryna definiuje kontrolę jako funkcję polegającą „na obserwowaniu i rozpoznawaniu określonej działalności lub stanu, dokonywaniu oceny ich prawidłowości (z perspektywy założeń wyjściowych i oczekiwanych pożądanych efektów), stawianiu diagnozy w zakresie przyczyn nieprawidłowości oraz formułowaniu wniosków co do tej działalności lub stanu w przyszłości”5. Wskazuje się również, że: „kontrola powinna być pomyślana tak, aby minimalizować wszelkie zjawiska patologiczne [...], a także zdarzające się w sposób oczywisty pomyłki i niedociągnięcia, a jednocześnie działać prewencyjnie, to znaczy chronić przed powtarzaniem się tych zjawisk w przyszłości”6. Prezes UZP prowadzi kontrole procesu udzielania zamówień w zakresie przewidzianym ustawą7. Głównym celem uprawnień kontrolnych Prezesa...