Abstrakt

Ogólna charakterystyka funkcjonujących w obrocie umów ramowych  Umowa ramowa jest rodzajem umowy, który określa – jak sama nazwa wskazuje – ogólne ramy realizacji ewentualnych zleceń w trakcie jej trwania. Oznacza to, iż nie zawiera ona informacji na temat: 1) ilości i wielkości zleceń2, 2) terminów ich realizacji oraz 3) dokładnych warunków ich wykonania.12  Główną cechą umowy ramowej jest to, iż jej podpisanie nie nakłada żadnych zobowiązań zarówno na zamawiającego, jak i na wykonawcę3. Zobowiązanie po stronie zamawiającego powstaje w momencie wysłania wykonawcy zlecenia4, zaś po stronie tego ostatniego – w momencie przyjęcia rzeczonego zlecenia do realizacji5. W takim razie związanie prawne stron ogranicza się tylko do samego ustalenia procedury udzielania planowanych na przyszłość zamówień jednostkowych (zleceń wykonawczych) oraz ogólnych warunków umów o te zamówienia. Wiążą one jednak dopiero na wypadek dobrowolnego przystąpienia przez strony do procedowania ofertowego w sprawie zawarcia umowy wykonawczej. Jej treść jest z góry zdeterminowana wiążącymi warunkami ustalonymi w umowie ramowej. Dlatego też w umowie ramowej powinny znaleźć się odpowiednie zapisy odzwierciedlające to: „Podpisanie Umowy nie nakłada na XXX (nazwa zamawiającego) obowiązku zakupu. Wyłącznie wykonanie Umowy w drodze zlecenia nakłada zobowiązanie na XXX (nazwa zamawiającego)”.  Zlecenia mogą bazować albo na tzw. formularzu zlecenia (ang. Order form, fr. Bon de commande), albo na konkretnych umowach podpisywanych pomiędzy zamawiającym i wykonawcą w celu realizacji konkretnego zlecenia. Długość trwania realizacji zlecenia/konkretnej umowy nie powinna przekraczać długości trwania umowy ramowej, o ile ta ostatnia nie stanowi inaczej. Przykładowo, umowa ramowa może stanowić, iż długość trwania konkretnych umów nie może przekraczać długości trwania umowy ramowej o więcej niż XX miesięcy.  Należy w tym miejscu wyraźnie podkreślić różnice pomiędzy umową ramową a umową standardową z opcją. W wypadku tej ostatniej w momencie gdy zamawiający zdecyduje się skorzystać z prawa opcji, wykonawca ma obowiązek realizacji tej części zamówienia pod groźbą kar umownych, gdyż ich niezrealizowanie przez zamawiającego stanowiłoby niewykonanie umowy6.Rodzaje umowy ramowej  Na podstawie obserwacji praktyki7 możemy wyróżnić 3 rodzaje umowy ramowej:1) zwykła (zawierana z jednym wykonawcą);132) kaskadowa (zawierana z wieloma wykonawcami);3) z ponownym otwarciem zamówienia na konkurencję (zawierana z wieloma wykonawcami).Umowa ramowa zwykła  Umowa zwykła jest najprostszą ze wszystkich występujących w obrocie umów ramowych. Zawierana jest ona z jednym wykonawcą, co stawia zamawiającego w niekorzystnej sytuacji, ponieważ jeśli wykonawca ten odmówi realizacji określonego zlecenia8 bądź też regularnie nie dotrzymuje terminów realizacji czy też nie respektuje wymogów jakościowych, to będzie on (zamawiający) miał problem. Dlatego też w praktyce dużo częściej – aby nie stać się „zakładnikiem” jednego wykonawcy, a co za tym idzie, zagwarantować bezpieczeństwo dostaw lub ciągłość świadczenia usług – zawiera się umowę ramową kaskadową, która to scharakteryzowana będzie w kolejnym punkcie.  Zanim jednak przejdziemy do tego, trzeba wspomnieć jeszcze o umowie mieszanej, zwanej również hybrydową, łączącej w sobie elementy umowy standardowej (definitywnej) oraz ramowej. W tym wypadku część zamówienia realizowana jest po wejściu w życie umowy hybrydowej, podczas gdy zlecenie realizacji jej pozostałej, ramowej części, zależy tylko i wyłącznie od decyzji zamawiającego. Po raz kolejny należy podkreślić, iż mamy tu do czynienia z ramową częścią umowy hybrydowej, nie zaś z opcją.Umowa ramowa kaskadowa  Kaskadowa umowa ramowa zawierana jest z więcej niż jednym wykonawcą9 – najczęściej z trzema lub pięcioma10. Zaznaczmy, iż z każdym z nich umowa zawierana jest oddzielnie, lecz na identycznych warunkach. Oferenci powinni być o tym...