Abstrakt

I. Wstęp Kwalifikacja zobowiązania do świadczenia usług komunikacyjnych na gruncie prawa europejskiego budzi kontrowersje2. Przyjęte po prawie 7-letnim procesie ustawodaw- czym3 rozporządzenie WE dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego4 powinno tę sprawę wyjaśnić. Uchyla ono z dniem 3.12.2009 r. rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/705 oraz uwzględnia orzeczenie ETS w sprawie Altmark-Trans6. Zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia WE jego celem jest uregulowanie świadczenia usług w sektorze pasażerskiego transportu publicznego. Obok określenia wymagań odnoszących się do treści poszczególnych aktów wiążących prawnie, rozporządzenie to przewiduje szczególne procedury udzielania zamówień publicznych oraz specjalne wyłączenia.II. Stosowanie rozporządzenia WE Prawo zamówień publicznych ma pierwszeństwo przed rozporządzeniem WE7. Zgodnie z art. 5 ust. 1 zd. 2 rozporządzenia WE zamówienia prowadzące do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych określone w dyrektywach 2004/17/WE lub 2004/18/WE w zakresie autobusowego lub tramwajowego transportu pasażerskiego są udzielane zgodnie z procedurami przewidzianymi w tych dyrektywach, o ile takie zamówienia nie są koncesją na usługi w rozumieniu definicji w nich zawartych. Ponieważ zastosowanie dyrektyw dotyczących zamówień publicznych często jest sporne, podstawową przesłanką stosowania rozporządzenia WE jest zaistnienie koncesji na usługi, co oznacza, że ta szczególna regulacja została właśnie przewidziana dla koncesji na usługi8. Dlatego również po przyjęciu rozporządzenia WE prawo zamówień publicznych i prawo pierwotne będą miały zastosowanie (w pozostałym zakresie) do usług komunikacyjnych. Kolejną przesłanką jest zawarcie umowy o świadczenie usług publicznych w rozumieniu art. 2 lit. i) rozporządzenia WE, czyli porozumienia pomiędzy właściwym organem a podmiotem świadczącym usługi publiczne, w sprawie powierzenia temu podmiotowi zarządzania usługami pasażerskiego transportu publicznego podlegającymi zobowiązaniom z tytułu świadczenia usług publicznych oraz świadczenie tych usług. Umowa o świadczenie usług publicznych oznacza jeden lub kilka aktów wiążących prawnie i w zależności od prawa państwa członkowskiego może mieć również formę decyzji właściwego organu, która stanowi indywidualny akt ustawodawczy lub wykonawczy. Jeżeli właściwy organ przyznaje w zamian za realizację zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych wyłączne prawo i/lub rekompensatę, niezależnie od ich charakteru, zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia WE może to nastąpić jedynie w ramach umowy o świadczenie usług publicznych. Na podstawie art. 5 ust. 3 rozporządzenia WE udzielanie zamówień prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych następuje w drodze przetargu9.  Z uwagi na kluczowe znaczenie koncesji na usługi dla zakresu stosowania rozporządzenia WE zaczniemy od omówienia tego terminu (1). W dalszej kolejności rozważymy, czy udzielenie zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych (2) oraz zwyczajowe powierzenie świadczenia usług przewozowych (3), a także zawarcie umowy o świadczenie usług komunikacyjnych (4) również podlega rozporządzeniu WE i zatem...