Abstrakt

Wprowadzenie Określenie istoty administracji jest bardzo trudne z tego względu, że jej zakres działania obejmuje bardzo szerokie obszary życia codziennego obywateli, aktywności państwa oraz jego instytucji. Sfera aktywności administracji jest na tyle szeroka i dynamiczna, że trudno ją zdefiniować, można jedynie opisać. Aktywność administracji rozpościera się bowiem na takie obszary, jak: ochrona zdrowia, opieka społeczna, bezpieczeństwo i porządek publiczny, wychowanie kultura oraz szkolnictwo. Na każdym etapie życia człowieka towarzyszy mu czujne oko administracji, poczynając od jego narodzin poprzez wychowanie, edukację, pracę oraz schyłek jego życia. Już to świadczy o ogromnej roli i znaczeniu, jakie ma administracja w rozwoju społeczeństwa. Już na początku ubiegłego stulecia wskazywano w literaturze przedmiotu fakt, iż następuje niebywały rozrost administracji, jej zasięgu organizacyjnego i sfery jej aktywności1. Ten dynamizm administracji możemy również zaobserwować w podjętych próbach jej zdefiniowania. Podjęto olbrzymi wysiłek oraz ogromną liczbę prób zdefiniowania pojęcia administracji publicznej. Jedne mają większą, drugie mniejszą wartość poznawczą, nigdy jednak nie dopracowano się definicji oddającej istotę administracji, ze względu właśnie na jej dynamizm. Trudności w tym zakresie najpełniej oddaje słynna definicja L. von Steina, zgodnie z którą administracją jest to, czego nie potrafimy nazwać, oraz dość sceptyczne stwierdzenie E. Forsthoffa, że administracji nie można zdefiniować, można ją tylko opisać2. Należy zauważyć również zmienne kierunki poglądów na temat pojęcia administracji wśród polskich administratywistów. J. Boć zdefiniował administrację jako instrument zmierzający do zaspokajania zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach3, by nieco później skonstatować, że "złudne jest przekonanie by można wyznaczyć administracji granice jej ingerencji"4. Pewną adekwatność pojęcia administracji z możliwościami ewolucji jej zakresu działania wskazywał również L. Jaworski poprzez stwierdzenie, że administracja nie polega tylko na wykonywaniu ustaw władzy wykonawczej, lecz również zawiera się w zakresie jej działania działalność twórcza5. To właśnie ten element decyduje o jej dynamizmie oraz zmienności roli i funkcji administracji, jakie wykonywała i wykonuje na przestrzeni dziejów.Definicja administracji Wielu autorów próbowało definiować administrację poprzez pryzmat odniesienia jej roli i działań do jednostki6.  Pierwotnych poglądów na państwo i rolę w nim administracji...