Abstrakt

Wprowadzenie Instytucje publiczne państw członkowskich mogą przyznawać szczególne uprawnienia, w tym uprawnienia monopolistyczne, przedsiębiorstwom publicznym lub prywatnym, świadczącym usługi służące ogólnym interesom gospodarczym. Mając na uwadze, że rekompensata przyznawana przedsiębiorcy przez władze publiczne za wykonywanie obowiązków w interesie publicznym stanowi pomoc publiczną w rozumieniu regulacji zawartych w Traktacie Ustanawiającym Wspólnotę Europejską1, celem tego artykułu jest analiza pomocy publicznej udzielanej w zakresie realizacji usług użyteczności publicznej ze względu na unormowania prawno-instytucjonalne w tym zakresie na obszarze Unii Europejskiej oraz analiza istniejącego trendu przyznawania wsparcia przez polskie władze publiczne w formie rekompensaty za realizację zadań publicznych. Prowadzić ma to do weryfikacji tezy, że pomoc państwa udzielana w Polsce w formie rekompensaty za świadczenie usług użyteczności publicznej stanowi zagrożenie naruszenia konkurencji w ramach wspólnego rynku, ponieważ jest ona przyznawana, w znaczących rozmiarach, dużym przedsiębiorstwom. Pomoc publiczna udzielana takim podmiotom dodatkowo wzmacnia ich udział w rynku, przez co ogranicza lub eliminuje istniejącą konkurencję lub też utrudnia jej powstanie.Regulacje wspólnotowe W centrum zainteresowania polityki Unii Europejskiej w zakresie usług użyteczności publicznej znajdują się przede wszystkim potrzeby mieszkańców Wspólnoty. W celu wypełniania swojej roli władze publiczne muszą działać z zachowaniem reguł pełnej przejrzystości, wyłaniając w sposób precyzyjny potrzeby użytkowników, dla których świadczone są usługi użyteczności publicznej, a także definiując podmioty odpowiedzialne za określanie i egzekwowanie odnośnych zadań oraz metody ich wypełniania. Istnieje przy tym szereg zasad, które znajdują zastosowanie przy definiowaniu wymagań użytkowników wobec usług tego rodzaju.  Zasady te obejmują: jasne zdefiniowanie podstawowych obowiązków do zapewnienia dobrej jakości świadczonych usług, wybór usług i efektywnej konkurencji między dostawcami, pełną przejrzystość w zakresie stawek, warunków umowy oraz wyboru i finansowania usługodawców, istnienie niezależnych od przedsiębiorstwa organów regulacyjnych oraz mechanizmów rozpatrywania skarg i rozwiązywania sporów, reprezentację i aktywny udział użytkowników w definiowaniu...