Abstrakt

 Tymczasem, jak wynika z informacji Komisji Europejskiej1, wydatki państw członkowskich na zamówienia w dziedzinie obronności wynoszą ok. 80 mld euro rocznie. Suma ta może nie jest imponująca w porównaniu ze wszystkimi wydatkami przeznaczanymi na zamówienia publiczne, jednak stanowi istotny element gospodarki UE2. Zamówienia publiczne udzielane w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa państwa mogą być wyłączone spod regulacji przewidzianych w dyrektywie 2004/18/WE3. Obowiązujące przepisy tej dyrektywy przewidują wyłączenie spod jej zakresu przedmiotowego zamówień objętych art. 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (art. 10 dyrektywy) lub gdy państwo członkowskie uzna, że jest to konieczne dla zapewnienia ochrony ważnego interesu bezpieczeństwa (art. 14 dyrektywy). Dodatkowo należy pamiętać, iż aktem nadrzędnym nad dyrektywą jest Traktat, który przewiduje ogólne zasady odstąpienia od stosowania jego postanowień (a więc również od postanowień prawa wtórnego, jakim jest dyrektywa) na podstawie artykułów 30, 45, 46, 55 i 296. Odnoszą się one m.in. do kwestii bezpieczeństwa państwa, ochrony zdrowia i życia obywateli, porządku publicznego oraz obronności. W konsekwencji większość uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW) oraz tzw. zakupów wrażliwych nabywanych jest na podstawie wewnętrznych regulacji krajowych, które różnią się w znacznym stopniu w zakresie publikacji ogłoszeń, trybów zakupów, kryteriów wyboru wykonawców i oceny ofert. Niejednolitość przepisów jest główną przeszkodą na drodze do ustanowienia Europejskiego Rynku Wyposażenia Obronnego. Dodatkowo brak jasnych i przejrzystych kryteriów odnoszących się do kwalifikacji zamówienia jako istotnego dla bezpieczeństwa państwa oraz wyraźnego określenia definicji "uzbrojenia" powoduje ryzyko naruszania podstawowych zasad prawa wspólnotowego przez podmioty dokonujące w tych dziedzinach zakupów.  Brak przejrzystości oraz dyskryminowanie oferentów z innych państw członkowskich prowadzi do zamykania się rynków obronnych.  Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) wyraźnie wskazuje, że korzystanie z odstępstw od wspólnotowych regulacji powinno ograniczać się do przypadków wyjątkowych, a powoływanie się na nie musi być uzasadnione. Jednakże w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa dyrektywa 2004/18/WE jest rzadko stosowana przez państwa członkowskie, które powołując się na przewidziane w niej...