Abstrakt

W sytuacji gdy obie strony stosunku najmu są profesjonalistami, mamy do czynienia z transakcją handlową zarówno w rozumieniu przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z 16.2.2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz.Urz. UE L z 2011 r., Nr 48, s. 1; dalej Dyrektywa), jak również wdrażającej jej postanowienia, polskiej ustawy z 8.3.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 893; dalej Nadm­Op­Trans­HandlU). Przepis art. 2 Dyrektywy stanowi, że transakcje handlowe oznaczają transakcje między przedsiębiorstwami lub między przedsiębiorstwami a organami publicznymi, które prowadzą do dostawy towarów lub świadczenia usług za wynagrodzeniem. Natomiast zgodnie z art. 4 Nadm­Op­Trans­HandlU, transakcją handlową jest umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. W myśl art. 2 Nadm­Op­Trans­HandlU stronami umowy winni być, co do zasady, przedsiębiorcy.
Do lipca 2020 r. mogły być jeszcze pewne wątpliwości, czy oddanie lokalu do używania np. na podstawie umowy najmu czy dzierżawy stanowi świadczenie usługi w rozumieniu powołanych norm. Wszelka polemiczność w tym zakresie zakończyła się z dniem 9.7.2020 r., bowiem w tej właśnie dacie Trybunał Sprawiedliwości w wyroku prejudycjalnym, wydanym w sprawie C 199/19, przesądził, że umowa, w ramach której świadczenie główne polega na odpłatnym oddaniu nieruchomości do czasowego korzystania, taka jak umowa najmu lokalu użytkowego, stanowi transakcję handlową prowadzącą do świadczenia usług w rozumieniu powołanego wyżej art. 2 Dyrektywy. Warunkiem dla takiej konkluzji jest to, aby transakcja ta następowała między przedsiębiorstwami lub między przedsiębiorstwami a organami publicznymi. Tym samym taka umowa najmu lokalu, gdzie zarówno wynajmujący, jak i najemca są przedsiębiorcami jest transakcją handlową, a co się z tym wiąże mają do niej zastosowanie powyższe przepisy. Idąc dalej, art. 7 Nadm­Op­Trans­HandlU daje wierzycielowi prawo żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, o ile strony nie uzgodniły odsetek wyższych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. Stosowanie do obowiązującego Obwieszenia Ministra Rozwoju i Technologii z 27.6.2022 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych (M.P. z. 2022 r., poz. 636) wynoszą one obecnie 16% w stosunku rocznym w sytuacji, gdy dłużnikiem nie jest podmiot będący podmiotem leczniczym. Warto tu nadmienić, iż art. 5 pkt 4 Nadm­Op­Trans­HandlU stanowi, że są to odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego (przy czym ta ustalana jest na dzień 1 stycznia i 1 lipca dla odsetek należnych w danym półroczu) i 10 punktów procentowych jeżeli dłużnikiem nie jest podmiot leczniczy, zaś art. 11c Nadm­Op­Trans­HandlU legitymuje Ministra właściwego do spraw gospodarki do ogłaszania wysokości tychże odsetek, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.