Abstrakt

Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule niniejszej publikacji wymaga poczynienia kilku założeń. Przede wszystkim należy wyjaśnić, czym jest ostrzeżenie, które z woli ustawodawcy wyłącza rękojmię wiary publicznej, w szczególności zaś czy każdy, nazwany w ten sposób wpis w dziale III księgi wieczystej stanowi w istocie ostrzeżenie w sensie prawnym i wywołuje skutek określony w art. 8 ustawy z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 2204 ze zm.; dalej KWU). Negatywna odpowiedź na tak postawione pytania pozwoli odróżnić ostrzeżenia (w sensie prawnym) od „ostrzeżeń”, które także mogą pojawić się z różnych przyczyn w treści księgi wieczystej, a których „ostrzegawcza” lub „informacyjna” rola nie przystaje do celu ostrzeżenia, o którym mowa w art. 8 KWU, ponieważ nie jest „ostrzeżeniem dotyczącym niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości”, jak tego wymaga literalne brzmienie przywołanego przepisu prawa. Obserwowana praktyka dokonywania przez sądy wieczystoksięgowe wpisów różnego rodzaju – w miejscu dedykowanym ostrzeżeniom (np. wpisów o toczących się lub wszczętych postępowaniach czy o zabezpieczeniu roszczeń niepieniężnych) otwiera pole do dyskusji, czy każdy wpis tego rodzaju (prawomocnie dokonany i widniejący w treści księgi wieczystej) świadczy per se o złej wierze nabywcy, która także pozbawi go możliwości powoływania się na rękojmię wiary publicznej księgi wieczystej, choć z przyczyn, o których mowa w art. 6 ust. 1 KWU. Nie wymaga, zdaje się, szerszego przekonywania, że komentowane tu zagadnienia mają pierwszorzędne znaczenie dla pewności obrotu prawnego i podejmowania czynności prawnych w zaufaniu do treści księgi wieczystej.