Abstrakt

Ustawodawca gwarantuje w określonych przypadkach możliwość powierzenia innemu podmiotowi niż strona umowy, dokonanie niezbędnych prac w celu finalizacji stosunku zobowiązaniowego czy też zapewnienia prawidłowości wykonania przedmiotu umowy. Takie uprawnienie wynika przykładowo z treści art. 636 i 480 Kodeksu cywilnego (KC).
W myśl pierwszego z przepisów, jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie. Kolejną tego rodzaju instytucją jest art. 480 KC, który daje zainteresowanemu możliwość żądania upoważnienia przez sąd, a w nagłych przypadkach pozwala działać bez upoważniania, powierzenia do wykonania pewnych czynności na koszt dłużnika bądź do usunięcia na koszt dłużnika wszystkiego, co dłużnik wbrew zobowiązaniu uczynił. Nie są to jednak jedyne przewidziane przez obowiązujący porządek prawny możliwości zaangażowania innego podmiotu do wykonania prac wcześniej zleconych niesolidnemu dłużnikowi. Podobną instytucję znajdziemy bowiem także w art. 9 ust. 3 ustawy z 24.6.1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 1910; dalej WłLokU). Przepis ten stanowi, że w wypadku wykonywania umowy w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, na wniosek każdego nabywcy, sąd może powierzyć, w trybie postępowania nieprocesowego, dalsze wykonywanie umowy innemu wykonawcy na koszt i niebezpieczeństwo właściciela gruntu. Norma ta, podobnie jak art. 636 KC czyni żądanie nabywcy lokalu uzasadnionym tylko w dwóch przypadkach, tj. wówczas gdy zawarta z nim umowa jest wykonywana w sposób wadliwy albo w sposób sprzeczny z umową. Z uwagi na szczególny charakter przepisu art. 9 ust. 3 WłLokU z możliwości tej może skorzystać określona grupa podmiotów czyli albo nabywca domu budowanego na gruncie albo też nabywca, któremu przysługuje ekspektatywa ustanowienia odrębnej własności lokali w tym budynku (uchwała SN z 16.5.2008 r., III CZP 35/08, Legalis ID 85118819).