Abstrakt

Problematyka artykułu skupia się na możliwości i przesłankach zniesienia służebności gruntowej. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 21 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej, prawo własności jest jedną z fundamentalnych wartości chronionych tym aktem prawnym. Czasami jednak prawo własności z obiektywnie uzasadnionych przyczyn musi zostać ograniczone. Tak się dzieje m.in. w przypadku służebności gruntowych, które obok użytkowania, zastawu, hipoteki i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, stanowią ograniczone prawa rzeczowe. Zgodnie z art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego (KC) nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań. Inna forma ograniczenia prawa własności może polegać na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Z kolei § 2 komentowanego artykułu stanowi, że służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Obciążenie cudzej nieruchomości służebnością gruntową ma co do zasady charakter trwały. Nie oznacza to jednak, że w wyniku zmiany okoliczności nie może zostać ona zniesiona, zwłaszcza gdy wystąpią okoliczności, które pozostają w sprzeczności z istotą ustanowienia konkretnej służebności.