Abstrakt
Przyspieszenie rozwoju infrastruktury drogowej w Polsce możliwe było m.in. dzięki uchwaleniu ustawy z 10.4.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1474 ze zm.; dalej SpecDrogU), zwanej potocznie specustawą drogową. Głównym celem tej ustawy było uproszczenie i przyspieszenie procedur związanych z uzyskaniem zezwoleń na realizację inwestycji w zakresie budowy dróg publicznych. Reguluje ona bowiem trzy zasadnicze fazy inwestycji drogowych: postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych, nabywanie nieruchomości pod drogi oraz sam proces realizacji inwestycji drogowej.
Zanim ten akt prawny zaczął obowiązywać, przed rozpoczęciem inwestycji drogowej należało uzyskać co najmniej kilka odrębnych decyzji administracyjnych. SpecDrogU zastąpiła je jedną, kompleksową decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID), dającą podstawę rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie budowy drogi publicznej. W postępowaniu administracyjnym kończącym się wydaniem decyzji ZRID połączone zostały bowiem postępowania administracyjne, stanowiące dotychczas odrębne byty administracyjne (m.in. dotyczące: lokalizacji drogi publicznej, podziału nieruchomości, zatwierdzenia projektu budowlanego, zezwolenia na wykonywanie robót budowlanych oraz na zajmowanie terenów związanych z budową drogi).
Specustawa drogowa regulując inwestycje w zakresie dróg publicznych w sposób kompleksowy, określa również wymagania dotyczące:
1) powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, z określeniem ich kategorii, 2) linie rozgraniczające teren, w tym granice pasów drogowych innych dróg publicznych w przypadku, gdy wniosek o wydanie decyzji zawiera określenie granic tych pasów, 3) ochrony środowiska (decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej może być wydana po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko), ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa, 4) ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich.
Decyzja ZRID w razie potrzeby może określać również inne ustalenia dotyczące m.in.:
1) szczególnych warunków zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych, 2) obowiązków budowy oraz okresu użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych, 3) obowiązków i terminów rozbiórki istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego użytkowania oraz tymczasowych obiektów budowlanych, 4) szczegółowych wymagań dotyczących nadzoru na budowie, 5) obowiązków budowy lub przebudowy sieci uzbrojenia terenu, urządzeń wodnych lub urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, innych dróg publicznych, zjazdów, 6) ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości dla realizacji obowiązków czy też zezwoleń na wykonanie obowiązków.