Abstrakt

. Ustawą z 7.4.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz innych ustaw (Dz.U. z 12.5.2017 r. poz. 935), wprowadzono do Kodeksu postępowania administracyjnego m.in. rozdział IVa, zawierający przepisy, dotyczące administracyjnych kar pieniężnych. W artykule 189b KPA wprowadzono legalną definicję pojęcia administracyjnej kary pieniężnej, jako określoną w ustawie sankcję o charakterze pieniężnym, nakładaną przez organ administracji publicznej, w drodze decyzji, w następstwie naruszenia prawa polegającego na niedopełnieniu obowiązku albo naruszeniu zakazu ciążącego na osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie wskazuje się, że administracyjne kary pieniężne mają pełnić przede wszystkim funkcję prewencyjną. Kara ta ma zniechęcać do naruszania obowiązków oraz skłaniać do zapobiegania powtórnemu naruszeniu określonych obowiązków w przyszłości (wyrok NSA z 21.2.2012 r., II FSK 1442/10, Legalis). Nie oznacza to, że administracyjne kary pieniężne spełniają tylko tę jedną funkcję. Pełnią bowiem również funkcję restytucyjną i represyjną, niemniej celem pierwszoplanowym administracyjnych kar pieniężnych, jak wskazuje I. Niżnik-Dobosz, powinna być jednak funkcja ochronna w stosunku do porządku administracyjnego, a dopiero na końcu represyjna.
Założenie administracyjnej kary pieniężnej sprowadza się do wydania przez właściwy organ administracji publicznej nakazu uiszczenia określonej w decyzji administracyjnej kwoty przez podmiot, który nie wykonał lub wykonał nienależycie ciążący na nim obowiązek administracyjny. Niewątpliwie takimi karami są administracyjne kary pieniężne określone w rozdziale 10a ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jedn. z 2018 r. poz. 2067; dalej OchrZabU), które zostały wprowadzone ustawą z 22.6.2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1595), z datą obowiązywania od 1.1.2018 r. Organy ochrony zabytków, tj. Generalny Konserwator Zabytków oraz wojewódzcy konserwatorzy zabytków od tego dnia zyskali nowe narzędzie, obok sankcji karnych zawartych w rozdziale 11 OchrZabU, stosowane wobec podmiotów odpowiedzialnych za opiekę nad zabytkiem za popełnienie niektórych czynów, w drodze decyzji administracyjnej.