Abstrakt

Regulacją normującą zasady i formy ochrony przyrody ożywionej i nieożywionej oraz krajobrazu jest ustawa z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn. z 2018 r. poz. 1614, ze zm.; dalej OchrPrzyrU). W rozdziale 4 OchrPrzyrU zawarto uregulowania dotyczące ochrony terenów zieleni i zadrzewień, w tym procedury wydawania zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów, wyjątki w tym zakresie, stawki i wyłączenia naliczania opłat za ich usunięcie, jak również kary pieniężne za uszkodzenie, zniszczenie drzewa lub krzewu oraz za usunięcie drzewa lub krzewu bez zezwolenia.
Z kolei ustawą z 24.11.2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2018 r., poz. 10; dalej ZmOchr­ZabytOchrPrzyrU), która weszła w życie w 18.1.2018 r., zmodyfikowany został w Polsce system wydawania pozwoleń w przedmiocie usuwania drzew i krzewów na obszarach wpisanych do rejestru zabytków oraz zróżnicowano tryb wydawania pozwoleń w zależności od przedmiotu ochrony wynikającego z decyzji o wpisie do rejestru zabytków. Na początku należy wskazać, że w poprzednich uwarunkowaniach prawnych (obowiązujących do 9.9.2017 r.) wojewódzcy konserwatorzy zabytków wydawali jedną decyzję o pozwoleniu na wycinkę drzew z terenu wpisanego do rejestru zabytków, podając w podstawie prawnej zarówno przepisy ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2067 ze zm.; dalej OchrZabytU), jak i przepisy OchrPrzyrU. Zmiany wprowadzone ustawą z 22.6.2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz innych ustaw, które weszły w życie w dniu 9.9.2017 r., spowodowały, że wojewódzki konserwator zabytków wydawał decyzje w przedmiocie wycinki drzew z terenów wpisanych do rejestru zabytków tylko w granicach ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, co wykluczało m.in. możliwość naliczania opłat. W obecnym stanie prawnym, w przypadku usuwania drzew i krzewów z terenów wpisanych do rejestru zabytków parków, ogrodów lub innych form zaprojektowanej zieleni, wymagane jest uzyskanie dwóch odrębnych decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków w przedmiocie usunięcia drzew lub krzewów, tj. jednej wydanej na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1 (bądź pkt 11) OchrZabytU, i drugiej – na podstawie art. 83a ust. 1 OchrPrzyrU. Generalny Konserwator Zabytków w wytycznych z 19.1.2018 r. skierowanych do wojewódzkich konserwatorów zabytków wskazał jednoznacznie, że jako pierwsze powinno być wydane pozwolenie na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, a dopiero po nim zezwolenie na podstawie ustawy o ochronie przyrody.