Abstrakt

Z początkiem roku 2018 weszła w życie ustawa z 20.7.2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r., poz. 1566; dalej PrWod). Ustawa stanowi wyraz implementacji do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23.10.2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.Urz. WE L 327 z 22.12.2000 r., s. 1, ze zm.; dalej DyrPEPolWod). Ramowa DyrPEPolWod zmierza do wypracowania we Wspólnocie przejrzystych, efektywnych oraz spójnych ram legislacyjnych w zakresie Prawa wodnego, poprzez przyjmowanie w porządkach krajowych przepisów prawnych gwarantujących pełną, a także racjonalną regulację wskazanego obszaru. Jak wynika z uzasadnienia PrWod, reforma gospodarki wodnej w Polsce ma na celu stworzenie instrumentów prawnych zapewniających realizację unijnej zlewniowej polityki gospodarowania wodami, z uwzględnieniem kryteriów funkcjonalności, bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju, efektywności ekonomicznej oraz trwałości ekosystemów, a także akceptacją społeczną. Reforma zmierza do trwałego i zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski, mając na uwadze potrzeby gospodarczego wykorzystywania wód oraz zapewnienia ludności zasobów wodnych we właściwej ilości i o odpowiedniej jakość. Dotychczasowa ustawa nie dostarczała dostatecznych regulacji w tym zakresie. PrWod wprowadza szereg nieznanych dotąd rozwiązań zarówno prawnych, jak i organizacyjnych, finansowych oraz technicznych, zmierzających do sprawnego gospodarowania wodami krajowymi. Wśród nich wymienić należy chociażby powołanie nowej jednostki – państwowej osoby prawnej o nazwie „Wody Polskie”, ukierunkowanej na zarządzenie, finansowanie i pozyskiwanie środków na inwestycje w gospodarce wodnej czy uregulowanie problematyki administrowania wodami. Nowością jest także stanowiące temat niniejszego artykułu przysługujące Skarbowi Państwa prawo pierwokupu nieruchomości pokrytej oznaczonymi w ustawie wodami powierzchniowymi. Ratio legis ustawodawcy przy konstruowaniu tego rodzaju uprawnienia było bez wątpienia gromadzenie i utrzymanie w rękach państwa zasobów wodnych, pozwalających na sprawną realizację zakładanej polityki wodnej. Sposób sformułowania regulacji nie jest jednak klarowny i wywołuje znaczne trudności w praktyce stosowania prawa.