Abstrakt

Celem artykułu jest analiza problematyki prawnej tzw. nieruchomości warszawskich tzn. nieruchomości przejętych na podstawie dekretu o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy z 26.10.1945 r. (Dz.U. Nr 50, poz. 279; dalej NierWarDekret45). Szczególnego uwzględnienia wymaga sam proces przejścia własności tych nieruchomości na podmioty publiczne. Publikacja ma również ukazać możliwości, jakie rysują się przed uprawnionymi podmiotami w dochodzeniu swych praw, w świetle regulacji oraz wykładni obowiązujących po 1989 r. przepisów. Ingerencja państwa w prawa prywatne z powołaniem się na cele publiczne znana była wprawdzie już w najstarszych systemach prawnych. Dotyczy to także ingerencji w podstawowe prywatne prawo podmiotowe, jakim jest prawo własności¹. Standardy państwa demokratycznego wymagają jednak, aby podmiot dokonujący takiej ingerencji zapewnił rekompensatę majątkową. W odniesieniu do nieruchomości warszawskich wymóg ten nie został spełniony. Polska jest jednym z nielicznych krajów, w którym nie wprowadzono w życie ustawy reprywatyzacyjnej. Komplikuje to obrót nieruchomościami, wpływa także negatywnie na poziom kultury prawnej w Polsce. W rezultacie sytuacja nieruchomości jest zróżnicowana, jednak najwięcej kontrowersji budzi w stolicy, gdzie pomimo upływu ponad 60 lat od wejścia w życie dekretu warszawskiego problem tzw. nieruchomości warszawskich nie został rozwiązany.