Nieruchomości

nr 2/2017

Ograniczenie obowiązku udostępnienia nieruchomości w czasie, na podstawie art. 124 ust. 1 GospNierU w świetle najnowszego orzecznictwa NSA

Karolina Bonarska-Lenarczyk
Autorka jest radcą prawnym w Warszawie.
Abstrakt

Właściciel czy użytkownik wieczysty nieruchomości nie może być nieproporcjonalnie pokrzywdzony ograniczeniem swojego prawa, które nie będzie jednoznacznie i wyraźnie sprecyzowane czasowo.Zgodnie z art. 124 ust. 1 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 782 ze zm.; dalej GospNierU), starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji administracyjnej, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Przepis ten daje organom administracji możliwość ograniczenia w drodze decyzji administracyjnej sposobu korzystania z konstytucyjne chronionego dobra, jakim jest prawo własności. Takie ograniczenie ma służyć realizacji określonego zamierzenia inwestycyjnego stanowiącego cel publiczny. Decyzja ograniczająca może być wydana wyłącznie w sytuacji, gdy nie ma możliwości zawarcia umowy z właścicielem nieruchomości, na podstawie której podmiot wykonujący inwestycję uzyskałaby uprawnienie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 11 ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 290). Decyzja ta jednocześnie nadaje inwestorowi tytułu prawny do władania konkretną nieruchomością na cele budowlane po to, aby wybudować przewody, obiekty lub urządzenia infrastruktury technicznej realizujące cel publiczny, które po wybudowaniu pozostaną na nieruchomości, lecz jako odrębny od niej przedmiot własności. Jak wynika z powyższego, art. 124 GospNierU ma charakter uregulowania szczególnego, bowiem ogranicza prawo do nieruchomości dla celów publicznych. Tym samym podobnie jak pozostałe przepisy GospNierU, dotyczące ograniczania lub pozbawiania praw do nieruchomości dla celów publicznych, musi być interpretowany dosłownie. Dlatego też, co potwierdził zresztą wyrok NSA z 22.7.2008 r. (I OSK 1165/07), nie jest dopuszczalne formułowanie jakichkolwiek innych przesłanek umożliwiających albo wyłączających zastosowanie ograniczenia, o którym mowa w tym przepisie, poza tymi które wynikają z niego wprost.