Nieruchomości

nr 10/2017

Skutki i uwarunkowania wspólnego mieszkania

Rafał Golat
Autor jest radcą prawnym w Warszawie.
Abstrakt

Tylko część osób mieszka samotnie. Większość ludzi mieszka wspólnie z innymi osobami, najczęściej bliskimi, w tym z kręgu najbliższej rodziny.Wspólne mieszkanie można w pewnym uproszczeniu zróżnicować na dwa zakresy. Po pierwsze chodzi o przypadki, w których dwie lub więcej osób ma do wspólnie zamieszkiwanego domu, mieszkania czy pomieszczenia określone prawa, wynikające np. ze współwłasności domu mieszkalnego albo wspólnego wynajmu mieszkania. Aspekt ten obrazuje w szczególności definicja współlokatora z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 21.6.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.; dalej OchrPr­LokU). W rozumieniu tego przepisu współlokatorem jest lokator, któremu przysługuje tytuł prawny do używania lokalu wspólnie z innym lokatorem.Po drugie zdarza się często, że z osobą, która jest w stanie wylegitymować się odpowiednimi uprawnieniami do domu albo lokalu, mieszkają inne osoby, którym formalnie odrębny tytuł prawny do zamieszkania w tym domu czy lokalu nie przysługuje. Ich potrzeby mieszkaniowe zostały przez ustawodawcę uwzględnione, zwłaszcza jeżeli chodzi o bliskich osoby uprawnionej. Aspekt ten obrazuje art. 4 ustawy z 21.6.2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 180; dalej DodMieszkU), zgodnie z którym przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, samodzielnie zajmującą lokal albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby. Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, że „pojęcie zamieszkiwania czy zajmowania lokalu na gruncie przepisów DodMieszkU należy rozumieć, uwzględniając treść art. 25 KC. Nie można okoliczności zamieszkiwania utożsamiać z zameldowaniem na pobyt stały” (wyrok NSA z 23.11.2016 r., I OSK 2105/15, Lex nr 2199153).Poniżej skoncentrujemy się na przedstawieniu szczególnych regulacji w tym kontekście, normujących uwarunkowania wspólnego zamieszkania przez dwie lub więcej osób.