Abstrakt

Artykuł 124 GospNierU ma charakter przepisu szczególnego, który podobnie jak inne przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami dotyczące ograniczenia lub pozbawienia praw do nieruchomości na cele publiczne, musi być interpretowany dosłownie i w sposób zawężający.Regulacje prawne umożliwiające organom administracyjnym dokonywanie w drodze decyzji administracyjnej ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnie chronionego prawa własności na rzecz przedsiębiorstw przesyłowych za odszkodowaniem, które to ograniczenia przejawiały się w zezwoleniach na zakładanie i przeprowadzanie przez nieruchomość ciągów drenażowych, przewodów przesyłowych oraz urządzeń technicznych łączności i sygnalizacji, jak również podziemnych lub naziemnych urządzeń technicznych niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, pojawiły się w latach 50. ubiegłego stulecia, wraz z wejściem w życie ustawy z 12.3.1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 1974 r., Nr 10, poz. 64 ze zm.). W efekcie wydania takiej decyzji przedsiębiorcy przesyłowi nabywali z mocy art. 35 ust. 2 ww. ustawy prawo dostępu do ciągów drenażowych, przewodów przesyłowych i urządzeń technicznych znajdujących się na prywatnych nieruchomościach w celu dokonania wszelkich czynności związanych z konserwacją. Obecnie przepisy dotyczące wydawania decyzji administracyjnych stanowiących podstawę do ograniczenia prawa własności w związku z zakładaniem i przeprowadzaniem na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, zostały zamieszczone w ustawie z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 782, ze zm.; dalej GospNierU) w rozdziale „Wywłaszczanie nieruchomości”. W myśl art. 112 GospNierU, wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości (art. 112 ust. 2 GospNierU) i odnosi się wyłącznie do nieruchomości, które są położone co do zasady na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (art. 112 ust. 1 GospNierU). Wywłaszczenie może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112 ust. 3 GospNierU). Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej (art. 112 ust. 4 GospNierU).