Abstrakt

W wielu sprawach dotyczących nieruchomości kluczowe problemy sprowadzają się do wyjaśniania wątpliwości o charakterze proceduralnym. Jednym z nich będzie niewątpliwie kwalifikacja tego, czy dany podmiot jest stroną postępowania i czy w konsekwencji może skutecznie wnosić odwołania od decyzji administracyjnych (np. decyzji o warunkach zabudowy, pozwolenia na budowę, zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach itd.) lub skargi do sądów administracyjnych. W każdym szczegółowym postępowaniu wystąpią dodatkowe okoliczności, które muszą być brane pod uwagę. Warto jednak osobno przedstawić podstawowe kwestie związane z tym, jak w samym KPA rozumie się pojęcie strony. Kwestię tę określa art. 28 KPA. Zgodnie z nim stroną w postępowaniu administracyjnym jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Sformułowania te w praktyce brzmią bardzo ogólnie. I często wiele podmiotów, rozważając swoją sytuację faktyczną, skonstatuje, że w sposób niebudzący wątpliwości status strony posiada. Jednakże kluczowe w analizowanym kontekście wydaje się odróżnienie interesu prawnego od interesu faktycznego. Ten ostatni nie stanowi podstawy do tego, aby dany podmiot dopuścić jako stronę do postępowania. NSA wskazał, że posiadanie interesu prawnego w danym postępowaniu administracyjnym oznacza możność wskazania określonego przepisu prawnego, z którego wynikałoby, iż dane postępowanie administracyjne będzie oddziaływać na konkretne prawo danego podmiotu (wyrok NSA z 12.2.2015 r., I OSK 1314/13, Legalis). Status strony w postępowaniu administracyjnym można wyprowadzić jedynie z normy prawnej, która może stanowić podstawę do sformułowania interesu prawnego lub obowiązku. Norma ta musi stanowić podstawę do skutecznego żądania czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś potrzeby albo żądania zaniechania lub ograniczenia czynności prawnych sprzecznych z interesami danej osoby (wyrok NSA z 27.1.2015 r., II OSK 1529/13, Legalis). Jednocześnie pamiętać trzeba również o tym, że nie jest legitymowany do występowania w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony ten, kto uzasadnia swój interes prawny zdarzeniami i okolicznościami przewidywanymi, które wystąpią dopiero w przyszłości (wyrok NSA z 14.1.2015 r., I OSK 1751/13, Legalis).