Abstrakt

W aktualnym stanie prawnym sposób opodatkowania podatkiem VAT darmowego zbycia drogi lub innych elementów infrastruktury technicznej (sieci wodociągowe, kanalizacyjne, energetyczne, gazowe itp.) na rzecz gminy czy przedsiębiorstwa przesyłowego zależy od tego, kto jest właścicielem gruntu, w obrębie którego infrastruktura ta spoczywa. Tego typu sytuacja ma szczególnie istotne znaczenie z punktu widzenia właściwej optymalizacji podatkowej, pozwalając czasem na znaczne obniżenie kosztów planowanej inwestycji. Jednocześnie jednak stanowi ona przykład wadliwości stosowanego aktualnie systemu opodatkowania obrotu nieruchomościami podatkiem VAT. Obok realizacji zasadniczego przedsięwzięcia budowlanego inwestorzy bardzo często wykonują szereg dodatkowych prac związanych ze wznoszeniem towarzyszącej infrastruktury technicznej, takiej jak sieci komunikacyjne (w szczególności drogi dojazdowe), wodociągowe, kanalizacyjne, energetyczne lub gazowe. Stanowią one w większości tzw. urządzenia budowlane, a więc elementy związane z określonym obiektem, zapewniające możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Po zakończeniu inwestycji urządzenia te są zazwyczaj nieodpłatnie przenoszone na rzecz gminy lub przedsiębiorstw przesyłowych, co wynika z zawartych umów lub obowiązujących przepisów. Jednym z takich przepisów jest art. 16 ustawy z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 460) stanowiący, że budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia, a szczegółowe warunki budowy lub przebudowy tego typu dróg określa umowa między zarządcą drogi (w przypadku dróg gminnych – wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta) i inwestorem. Nierzadko zdarza się również, że wzniesienie określonej infrastruktury (np. ronda lub drogi dojazdowej do osiedla mieszkaniowego) i jej nieodpłatne przeniesienie na rzecz gminy jest warunkiem koniecznym do wydania deweloperowi pozwolenia na budowę głównej inwestycji.