Abstrakt

W art. 2 pkt 5 ustawy z 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 647 ze zm.; dalej PlanZagospPrzestrzU) jako inwestycję celu publicznego rozumie się działania o znaczeniu lokalnym, ponadlokalnym i krajowym, stanowiące realizację celów publicznych, o których mowa w art. 6 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 782 ze zm.; dalej GospNierU). W praktyce pojawia się czasem dylemat, jak ten przepis należy interpretować. Niektórzy uważają, że np. lokalne czy ponadlokalne znaczenie inwestycji celu publicznego stanowi dodatkowe kryterium, które powinno być weryfikowane w postępowaniach dotyczących decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Jeżeli takiego znaczenia nie wykaże się przy jakiejś inwestycji (nawet realizującej cel publiczny), to zgodnie z tym stanowiskiem, działanie takie nie będzie inwestycją celu publicznego. Pogląd ten uważam za błędny, grożący wywołaniem chaosu w systemie planowania przestrzennego. Główne tezy przemawiające za krytykowanym stanowiskiem są następujące:

1. określenie i kwalifikacja planowanej inwestycji w oparciu o katalog z art. 6 GospNierU nie stanowi automatycznie o dążeniu do realizacji celu publicznego, jeżeli realizacja przedsięwzięcia nie zmierza do zaspokojenia zbiorowej potrzeby danej społeczności. Czyli może w praktyce pojawić się inwestycja spełniająca przesłanki art. 6 GospNierU, niebędąca inwestycją celu publicznego; 2. inwestor musi w postępowaniu administracyjnym dotyczącym ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego wykazać dążenie do zaspokojenia istniejącej i niezaspokojonej dotąd potrzeby danej społeczności (lokalnej lub ponadlokalnej) – jeżeli tego nie zrobi, jego inwestycja nie będzie uznana za inwestycję celu publicznego i organ powinien wydać decyzję odmowną. Sam fakt np., że inwestor chce wznieść na danym gruncie przedszkole publiczne (zakwalifikowane w art. 6 GospNierU jako cel publiczny) nie stanowi jeszcze o lokalnym charakterze tej inwestycji – inwestor musi dodatkowo wykazać, że przedszkole to będzie miało znaczenie lokalne; 3. inwestycja celu publicznego ma znaczenie lokalne lub ponadlokalne tylko wtedy, gdy realizuje potrzeby całej wspólnoty tworzącej dany związek publicznoprawny.