Abstrakt
Wiele nieruchomości jest w Polsce prawnie chroniona, gdyż stanowią zabytki. Są to często nieruchomości o sporym potencjale inwestycyjnym zlokalizowane w centrach dużych miast. Ochroną, jako zabytkowe obejmowane są nieruchomości zabudowane wiele wieków temu obiektami o niewątpliwie historycznym charakterze, jak również budynki wybudowane kilkadziesiąt lat temu, których zabytkowy charakter nie jest jednoznacznie oceniany. Formy ochrony zabytków w Polsce są różnorodne i w zależności od rodzaju ochrony różne są zasady korzystania z zabytków oraz dokonywania zmian w zabytku i jego otoczeniu. Zasady ochrony zabytków znajdujemy przede wszystkim w ustawie z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.; dalej OchrZabU). Ponadto istotne regulacje zawarte są w innych ustawach, a w szczególności w ustawie z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 243, poz. 1623 ze zm.; dalej PrBudU)1, ustawie z 27.3..2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.)2, ustawie z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741 ze zm.; dalej GospNierU)3. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie i zinterpretowanie często zawiłych regulacji prawnych dotyczących ochrony zabytków w czasie procesu inwestycyjnego. W niniejszym artykule wyjaśniamy w szczególności, co jest chronionym zabytkiem, przedstawiamy formy ochrony oraz wskazujemy, jakie są ograniczenia właściciela w korzystaniu z zabytku ze szczególnym uwzględnieniem ochrony w procesie inwestycyjnym.