Abstrakt

Zmiana przeznaczenia w planie miejscowym danej drogi publicznej na drogę wewnętrzną nie pozbawia tej drogi kategorii drogi publicznej. Jednakże przeznaczenie obszaru drogi wewnętrznej na drogę publiczną nie nadaje takiej drodze kategorii drogi publicznej.Przeznaczenie w planie miejscowymMiejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalany przez radę gminy, radę powiatu czy sejmik województwa w formie uchwały jest prawem miejscowym obowiązującym na obszarze objętym jego opracowaniem. Oznacza to, że ustalenia planu kształtują przeznaczenie każdej nieruchomości położonej w granicach opracowania mpzp. Konkretne ustalenia dotyczą nie tylko stref mieszkaniowych, usługowych czy przemysłowych, lecz również dróg publicznych i wewnętrznych. Plan miejscowy usankcjonować może dotychczasowe położenie istniejących dróg, przeznaczyć nowe tereny na poszerzenie tych dróg oraz przeznaczyć nowe tereny na urządzenie nowych dróg. Plan może także ustalić nowy przebieg dróg istniejących, co może się wiązać ze zmianą przeznaczenia terenów, po których drogi te biegną. Zmiana przebiegu istniejących dróg, jak również ustalenie przebiegu nowych dróg wiąże się z niemałymi kosztami: m.in. czynności geodezyjnych związanych z podziałami nieruchomości, wykupu gruntów i urządzania dróg, koszty te są jednak ceną realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Plan miejscowy określając tereny dróg publicznych posługuje się zwykle takimi symbolami jak: KDG, KDZ, KDL, KDD – obszary dróg głównych, zbiorczych, lokalnych lub dojazdowych. Tereny dróg wewnętrznych i ciągów pieszych lub pieszo-jezdnych określa się zaś symbolami KDW, KX, KDX czy KRX, natomiast tereny parkingów ogólnodostępnych – symbolem KP. Oznaczając poszczególne obszary konkretnymi symbolami, określa się szczegółowe przeznaczenie terenu, m.in. takie jak szerokość drogi, położenie chodnika czy ścieżki rowerowej oraz oświetlenia drogowego. Ze względu na ukształtowanie terenu, usytuowanie budynków, budowli i innych obiektów, a także szerokość istniejących dróg, dotychczasowe drogi wewnętrzne mogą być „powiększone” o tereny przeznaczone na ich poszerzenie i oznaczone symbolami właściwymi dla obszarów dróg publicznych. Z tych samych powodów, a także przez brak możliwości poszerzenia istniejących dróg publicznych nie spełniających normatywnych warunków, przeznaczenie dotychczasowej drogi publicznej może być zmienione na drogę wewnętrzną. Co jednak warte podkreślenia – zmiana przeznaczenia w planie miejscowym danej drogi publicznej na drogę wewnętrzną nie pozbawia tej drogi kategorii drogi publicznej. Przeznaczenie obszaru drogi wewnętrznej na drogę publiczną nie nadaje zaś takiej drodze kategorii drogi publicznej. Nie ma tutaj także znaczenia fakt nadania nazwy konkretnej drodze – droga publiczna, której kategorię nadano w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, po uchwaleniu mpzp dalej pozostaje drogą publiczną. Droga wewnętrzna w związku z uchwaleniem planu nie otrzymuje natomiast kategorii drogi publicznej. Taką kategorię może bowiem nadać również organ stanowiący w formie stosownej uchwały. Co innego, gdy na podstawie ustaleń miejscowego planu, zostanie podjęta uchwała w sprawie nadania albo wyłączenia z kategorii drogi publicznej. Utrata kategorii z jednoczesnym zaliczeniem dawnej drogi publicznej do zbioru dróg wewnętrznych spowodować może zmianę zarządcy takiej drogi, a także konieczność ustanawiania służebności przejazdu dla nieruchomości przyległych – na etapie uzyskania pozwolenia na budowę. Odwrotnie – nadanie kategorii drogi publicznej dawnej drodze wewnętrznej wyłączy konieczność przyszłego ustanawiania służebności przejazdu (nie zniweczy jednak poniesionych wcześniej przez właścicieli nieruchomości położonych przy tej drodze kosztów służebności) i umożliwi zarządowi drogi sprawowanie prawa trwałego zarządu w stosunku do gruntu położonego w pasie tej drogi. Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ma na celu wskazanie kierunków ładu przestrzennego dla terenu objętego opracowaniem planu, m.in. w zakresie zwiększenia obsługi komunikacyjnej tego terenu. Ustalenie na danym obszarze nowej (bądź też zmodernizowanej) sieci dróg musi być jednak za każdym razem poparte dogłębną analizą terenu i uwarunkowań technicznych oraz funkcji dotychczasowych dróg. Wprowadzenie radykalnych zmian w dotychczasowym ich funkcjonowaniu spowodować bowiem może konieczność podjęcia dalszych, o wiele bardziej skomplikowanych działań zmierzających do realizacji ustaleń planu. Przy opracowywaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (zwłaszcza dla terenu już zagospodarowanego) konieczne jest rozważenie, czy istniejąca sieć dróg wymaga uzupełnienia przez nowe drogi publiczne bądź wewnętrzne. Niezbędne jest również przeanalizowanie możliwości poszerzenia istniejących dróg pod kątem nadania dotychczasowym drogom wewnętrznym kategorii dróg publicznych. W tej sprawie kluczowe jest stwierdzenie, czy z istniejących dróg wewnętrznych korzystać może każdy, czy może tylko nieliczni mieszkańcy, dla których droga wewnętrzna stanowi jedyny dostęp do drogi publicznej. Podjęcie takich ustaleń w nawiązaniu do istniejących warunków terenowych pozwala na efektywne wykorzystanie przestrzeni, dla której opracowuje się plan miejscowy.