Abstrakt
Aktywa niematerialne w obecnych realiach gospodarczych, gdzie coraz większe znaczenie dla ogółu majątku mają różnego rodzaju własności intelektualne o charakterze niematerialnym dynamicznie rosną na znaczeniu (zwłaszcza w tzw. wirtualnym świecie). Wraz z tym trendem zwiększa się rola wiarygodnych metod i narzędzi stosowanych do szacowania wartości niematerialnych i prawnych. Koncepcja wyceny wartości niematerialnych Współczesna rzeczywistość, w której działalność gospodarcza opiera się w dużej części na wiedzy i informacji, pozwala nam bez problemu wskazać podmioty (branże), które opierają się głównie na wytworzonych aktywach niematerialnych. Szczególnie dla takich firm możliwość wiarygodnego oszacowania wartości tego rodzaju aktywów, o dosyć wysokiej zmienności w czasie (często trudnej do jednoznacznego określenia), jest wyjątkowo istotna. Już w XX w. odnotowano przekroczenie progu wartości niematerialnej tzw. brandu firmy rzędu 100 mld euro, niemalże równoważnego z maksymalnymi notowaniami wartości pojedynczych unikalnych obiektów. To oznacza, że aktywa niematerialne zaczynają przewyższać wartości materialne, szczególnie dla branż niewymagających stałych siedzib. Stąd też coraz większa uwaga ekonomistów i audytorów jest skierowana na te ekwiwalenty składników majątkowych przedsiębiorstw niezwiązane z materią. W ramach wyceny wartości niematerialnych i prawnych można wycenić następujące aktywa według podziału zgodnie z ustawą o rachunkowości:
- markę produktową, korporacyjną, sieci dystrybucji (tzw. brand), - patenty, licencje, kontrakty długoterminowe, - know-how, prace badawczo-rozwojowe i inne własności intelektualne, - okoliczność utraty wartości firmy mając na uwadze ww. (zgodnie z MSR 36).W zależności od rodzajów wartości niematerialnych i prawnych, celu wyceny i obowiązujących regulacji prawnych, wycena takich aktywów może być realizowana za pomocą podejścia dochodowego, kosztowego lub rynkowego.