Abstrakt

W praktyce wielu gmin (ale również z punktu widzenia planujących swoją działalność przedsiębiorców) wciąż nie do końca rozwiązanym problemem pozostaje możliwość lokalizacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Po pierwsze, występują różne opinie na temat tego, co należy za obiekty wielkopowierzchniowe uznać i jakie brzmienie przepisu zawarte w ustawie z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.; dalej Plan­Zagosp­PrzestrzU) jest obecnie aktualne. Dylematy rodzi również to, jakie konkretnie działania powinny być podejmowane przez organy gmin w przypadku zgłoszenia przez inwestora woli lokalizacji tego typu obiektów. Niewątpliwie za znaczące rozbieżności w tym zakresie odpowiada przede wszystkim ustawodawca i związany z jego działaniem (a raczej zaniechaniem) brak precyzyjnych zapisów Plan­Zagosp­PrzestrzU. Prowadzi to do sytuacji, gdy nie tylko w literaturze, ale nawet w stanowiskach sądów i organów administracji przedstawiane są krańcowo odmienne stanowiska.

Geneza problemu

W pierwotnym brzmieniu Plan­Zagosp­PrzestrzU wprowadziła obowiązek uwzględnienia w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego określania obszarów rozmieszczenia obiektów sprzedaży o powierzchni przekraczającej 2000 metrów kwadratowych. Już na tym etapie pojawiały się wątpliwości, czy ustawodawca wprost przewidział w ten sposób obowiązek uchwalenia dla tego rodzaju obszarów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Następnie art. 12 ustawy z 11.5.2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (Dz.U. Nr 127, poz. 880) wprowadził zmianę art. 10 ust. 2 pkt 8 Plan­Zagosp­PrzestrzU, która względem wskazywanych tam obiektów (ujmowanych w studium) wprowadziła zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazów „powyżej 2000 metrów kwadratowych” wyrazami „powyżej 400 metrów kwadratowych”. W konsekwencji za wielkopowierzchniowe obiekty handlowe w planowaniu przestrzennym uznano zdecydowanie większą liczbę obiektów. Następnie jednak Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 8.7.2008 r. (K 46/07, Dz.U. Nr 123, poz. 803) orzekł, że przedmiotowa, dotycząca wielkopowierzchniowych obiektów handlowych ustawa jest niezgodna z art. 2, art. 20 oraz art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Konsekwencją powyższego była również utrata mocy obowiązującej nowelizacji, na podstawie której w Plan­Zagosp­PrzestrzU dokonano zasygnalizowanej powyżej zmiany. Pogłębiło to tym bardziej dylematy dotyczące stosowania przedmiotowych przepisów.

Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe a obowiązek uchwalenia planu

Pierwszy dylemat sprowadza się do ogólnego brzmienia art. 10 ust. 2 pkt 8 Plan­Zagosp­PrzestrzU. Głównym problemem jest to, że niniejszy przepis wprost, w sposób kategoryczny nie przewiduje obowiązku uchwalenia planów miejscowych dla obiektów wielkopowierzchniowych. Obiekty te co prawda są wymienione obok obszarów, dla których obowiązkowe jest sporządzenie planu miejscowego, ale cała wykładnia zależy od przyjętego sposobu interpretacji. Niniejszy przepis bowiem [...]