Abstrakt
Potrzeba napisania niniejszego artykułu wynikła z zaawansowanych prac Ministra Sprawiedliwości nad deregulacją wielu zawodów, w tym także zawodów regulowanych przez ustawę z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). Artykuł 1 pkt 8 tej ustawy określa zakres przedmiotowy tej regulacji prawnej, w którym stanowi, iż ustawa ta określa zasady działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami1.
Artykuł 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami przewiduje, iż właściwym w sprawach gospodarki nieruchomościami, regulowanych przepisami tej ustawy, jest wyłącznie minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Wymaga to szczególnego podkreślenia, ponieważ żaden inny przepis ustawy o gospodarce nieruchomościami nie przewiduje kompetencji ministra sprawiedliwości w tym zakresie! Uzurpowanie sobie zatem przez Ministra Sprawiedliwości uprawnień do regulowania działalności zawodów objętych GospNierU jest bynajmniej niedopuszczalne! Jedynym zatem obecnie właściwym w tych sprawach ministrem jest Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej i tylko on posiada ustawowe kompetencje do wprowadzania zmian w zakresie działalności zawodowej pośredników w obrocie nieruchomościami, zarządców nieruchomości oraz rzeczoznawców majątkowych. Co więcej ustawa o gospodarce nieruchomościami przewiduje w tym samym przepisie, iż minister ten mianuje swój organ doradczy w sprawach gospodarki nieruchomościami, jakim jest Państwowa Rada Nieruchomości. Z doktrynalnego punktu widzenia nie ulega wątpliwości, że na obecnym ministrze ciąży ustawowy obowiązek powołania takiej Rady2. Problem jednak w tym, że od czterech lat Minister nie wykonuje tego obowiązku, co w żadnym razie nie oznacza przecież, że inny minister, któremu żaden przepis nie daje kompetencji w tym zakresie, może wkroczyć w ten zakres. Jest to o tyle istotne, ponieważ Państwowa Rada Nieruchomości ma być ciałem fachowym, które jest w stanie odpowiedzialnie udzielać porad w zakresie gospodarki nieruchomościami. Natomiast Minister Sprawiedliwości, decydując o projekcie ustawy w zakresie, na którym się zupełnie nie zna, poza jednym wysłuchaniem społecznym w Sejmie, w którym czas na wypowiedź uczestnika nie mogła przekraczać 4 minut, zaś obecność Ministra nie przekraczała 7 minut, nie wysłuchał żadnych przedstawicieli federacji ani stowarzyszeń zawodowych rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami, czy zarządców nieruchomości, czyli zawodów mających niezwykle istotne znaczenie dla rynku jako całości, a dla rynku nieruchomości w szczególności. Propozycje Ministra Sprawiedliwości, dopuszczenia do zawodowców obsługujących ten rynek osób nieposiadających żadnych wiadomości fachowych, żadnego przygotowania praktycznego jest szkodliwe gospodarczo i społecznie, jako że transakcje na tym rynku mają znaczną wartość majątkową i są niezmiernie istotne, ponieważ zaspokajają bardzo ważkie potrzeby ludzi ich dokonujących.
Rynek nieruchomości w Polsce w ujęciu historycznym
Powstały na początku lat 90. ubiegłego wieku w Polsce rynek nieruchomości zwłaszcza jego sektor nieruchomościowy rozwija się bardzo dobrze. Jest to szczególnie istotne, jeśli się zważy, jak wielkie znaczenie rynek ten posiada, i to nie tylko w sferze krajowej, ale także z zakresie globalnym. Działanie tego rynku, zwłaszcza poprzez integrację unijną rozszerzyło się znacznie i obecnie polski rynek lokalny jest nierozłącznie związany z funkcjonowaniem rynku nieruchomości europejskiego oraz światowego. Świadczy o tym dobitnie kryzys nieruchomościowy, który rozpoczęty w Stanach Zjednoczonych wpłynął i oddziaływał także w skali światowej i na rynek europejski i polski.
Przejście Polski na zasady gospodarki rynkowej, wywołało potrzebę zbadania warunków, od jakich zależy powstanie i właściwe funkcjonowanie rynku nieruchomości, co nastąpiło na początku lat 90. Przy przebudowie naszego systemu gospodarczego oraz stanowieniu przepisów umożliwiających powstanie i sprawne działanie rynku nieruchomości Polska skorzystała z doświadczeń najbardziej rozwiniętych pod tym względem krajów – Stanów Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii. Warunki wstępne tego procesu zbadała Eastern European Real Property Foundation (E.E.R.P.F.) z Waszyngtonu, która [...]