Abstrakt

Szeroko dyskutowany projekt tzw. ustawy deregulacyjnej¹ zaproponowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości zawiera propozycje zmian ustawowych wykonywania wszystkich trzech zawodów w dziedzinie związanej z gospodarowaniem nieruchomościami, tj. rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości. Przedstawicieli ww. grup zawodowych łączy wspólna obawa przed zakresem i skutkami zmian, które dotkną ich w związku z planowaną deregulacją, jak również troska o jakość świadczonych usług po otwarciu dostępu do wymienionych zawodów dla nieokreślonej bliżej rzeszy osób. Prezentowana jak dotąd w wielu publikacjach tematycznych zdawkowa ocena projektowanych zmian wymaga uzupełnienia poprzez odniesienie zaproponowanych rozwiązań prawnych do odpowiadających im, obowiązujących jeszcze regulacji.

Łamy niniejszego artykułu nie pozwalają na zaprezentowanie zmian, którymi mają być objęte wszystkie trzy grupy zawodowe, stąd też koniecznym jest skupienie się na zaproponowanych rozwiązaniach dotyczących jednej, wybranej grupy, którą stanowią zarządcy nieruchomości.

Licencja zawodowa i centralny rejestr zarządców nieruchomości

Obowiązujące przepisy

Wykonywanie zawodu w dziedzinie zarządzania nieruchomościami wymaga uzyskania licencji zawodowej zarządcy nieruchomości, której otrzymanie uzależnione jest od wypełnienia przez kandydata do zawodu szeregu warunków wskazanych przepisami ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.; dalej GospNierU). Przede wszystkich są to okoliczności podmiotowe, przez które należy rozumieć: posiadanie przez kandydata na zarządcę pełnej zdolności do czynności prawnych, niekaralność za wymienione przestępstwa stypizowane w rozdziale XXX, XXXIV–XXXVII Kodeksu karnego (KK) oraz przestępstwa skarbowe, posiadanie wyższego wykształcenia, ukończenie studiów podyplomowych w zakresie zarządzania nieruchomościami², odbycie praktyki zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami oraz wykazanie się biegłą znajomością języka polskiego w odniesieniu do osób nieposiadających obywatelstwa polskiego.

Spełnienie przez kandydatów na zarządców powyższych warunków podlega stwierdzeniu w postępowaniu kwalifikacyjnym przeprowadzanym przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną powoływaną przez Ministra Infrastruktury w drodze zarządzenia. Wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego następuje przy tym na wniosek osoby ubiegającej się o uzyskanie licencji zawodowej, która ponosi dodatkowo koszt³ jego przeprowadzenia.

Dopiero jednak pozytywna weryfikacja spełnienia przez kandydata wszystkich, wymienionych wyżej, wymogów oraz ukończenie przez niego nie krótszej niż 6-miesięczna praktyki zawodowej⁴ udokumentowanej wypełnionym i podpisanym przez organizatora oraz prowadzącego praktykę dziennikiem praktyk, jak również sporządzenie przez kandydata planu zarządzania nieruchomością, warunkuje uzyskanie licencji zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomoś­ciami.

Z uzyskaniem licencji związany jest równocześnie wpis do centralnego rejestru zarządców nieruchomości, prowadzonego przez Ministra Infrastruktury, przy czym data wpisu do rejestru jest tożsama z datą nadania licencji zawodowej. W odniesieniu natomiast do każdego zarządcy w rejestrze ujawnia się takie dane jak: numer i data wpisu, imię i nazwisko zarządcy, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, adres zamieszkania, wykształcenie, numer PESEL, numer dokumentu tożsamości dla obywateli państw członkowskich UE⁵, numer licencji zawodowej oraz informacje o orzeczonych karach dyscyplinarnych, o pozbawieniu licencji zawodowej, jak też o wykreśleniu z rejestru i jego przyczynach.

Projekt zmian

Projekt tzw. ustawy deregulacyjnej znosi wymóg uzyskania licencji w zakresie zarządzania nieruchomościami przez kandydatów do wykonywania zawodu zarządcy, poprzestając jedynie na funkcjonującym już wymogu uzyskania przez kandydata wpisu do centralnego rejestru zarządców nieruchomości. Okrojono przy tym katalog okoliczności podmiotowych, którymi muszą charakteryzować się osoby ubiegające się o wpis do rejestru, tj. zrezygnowano z wymogu ukończenia przez kandydatów studiów wyższych, studiów podyplomowych w zakresie zarządzania nieruchomościami, odbycia praktyki zawodowej, a w odniesieniu do osób nieposiadających obywatelstwa polskiego – wykazania się biegłą znajomością języka polskiego. Jednocześnie projektodawcy poszerzyli katalog przestępstw, z których karalnością związany jest brak możliwości uzyskania wpisu do centralnego rejestru zarządców nieruchomości, a tym samym – przynajmniej do czasu zatarcia skazania – wykonywania zawodu zarządcy (chodzi o przestępstwa stypizowane w rozdziale XXIX KK, tj. przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego). Zniesienie wymogu uzyskania przez kandydata na zarządcę licencji zawodowej związane zostało z pominięciem w propozycji zmian ustawowych konieczności odbycia praktyki zawodowej przygotowującej do prowadzenia działalności zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami.

Projekt przewiduje również, że [...]