Abstrakt
Do dokonania wypowiedzenia należy spełnić szereg wymogów formalnych. Poniżej nie tylko sklasyfikowano wymogi wypowiedzenia, ale określono, jakie skutki zwiążą się z ich uchybieniem. Przedmiotowe zagadnienie ma bezpośredni wpływ na ważność wypowiedzenia oraz jego wymagalność w przypadku braku złożenia wniosku aktualizacyjnego i dalszego sprzeciwu. Jeśli natomiast użytkownik wieczysty skorzysta z przyznanych mu uprawnień, to w znaczeniu procesowym dochodzi w pierwszej kolejności do postępowania prowadzonego przed samorządowym kolegium odwoławczym (SKO), a później do drugiego etapu postępowania przed sądem powszechnym.
Wypowiedzenie opłaty jako warunek przeprowadzenia aktualizacji
Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego może zostać zaktualizowana zarówno na wniosek samego użytkownika (art. 77 ust. 3, art. 81 GospNierU), jak i z urzędu. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z obligiem, gdzie właściwy organ nie może odstąpić od przeprowadzenia procedury aktualizacyjnej, jeśli od ostatniej aktualizacji minęły co najmniej trzy lata, a wartość nieruchomości wzrosła.
Procedura aktualizacyjna w znaczeniu wąskim obejmuje: postępowanie przed SKO (art. 78–79 GospNierU) oraz postępowanie przed sądem powszechnym (art. 80 GospNierU). Pierwsze z postępowania zwane jest postępowaniem przedsądowym, drugie zaś ma charakter postępowania cywilnego prowadzonego przed sądem powszechnym. Każde z powyższych postępowań ograniczone jest w swym zakresie przedmiotowym do ustalenia wysokości stawki. Każde ponadto może zostać zainicjowane dopiero po spełnieniu ustawowych warunków. Tak jak złożenie sprzeciwu w zawitym terminie 14 dni od doręczenia orzeczenia kolegium zgodnie z art. 80 ust. 1 GospNierU stanowi przesłankę wszczęcia postępowania przed sądem, tak złożenie tzw. wniosku aktualizacyjnego w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia zmieniającego co do wysokości dotychczasowej opłaty stanowi przesłankę wszczęcia postępowania przed SKO. Jeśli więc organ nie dokona wypowiedzenia lub jego oferta zostanie przyjęta przez użytkownika w sposób milczący, to mamy odpowiednio do czynienia z sytuacją pozostawienia opłaty w wysokości dotychczasowej, lub zmianą opłaty do zaktualizowanej wysokości – a to oznacza, że nie dochodzi do sporu między stronami i nie ma podstaw prowadzenia postępowania aktualizacyjnego przed SKO. Samo wypowiedzenie zmieniające może być etapem postępowania aktualizacyjnego tylko w znaczeniu szerokim. De facto jest ono warunkiem zaistnienia sporu (w przypadku nieprzyjęcia oferty), a jako czynność prawna w ujęciu temporalnym dochodzi do skutku przed rozpoczęciem procedury aktualizacyjnej. Nie ma bowiem pewności, że oferta zawarta w wypowiedzeniu nie zostanie przyjęta, a to oznaczać może zmianę opłaty bez prowadzenia procedury aktualizacyjnej przed właściwym SKO.
Pierwszy etap postępowania aktualizacyjnego prowadzi się przed SKO. Kolegia są organami wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów KPA i ordynacji podatkowej w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Ponadto zgodnie z art. 1 ust 2 ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jedn. Dz.U. Nr 79, poz. 856 ze zm.) kolegia orzekają także w innych sprawach, jeśli wynika to z przepisów odrębnych. Artykuł 78 i 79 GospNierU ma właśnie charakter takiego przepisu odrębnego. Oznacza to, że składany do kolegium wniosek nie jest odwołaniem, a wypowiedzenie organu nie jest decyzją tylko oświadczeniem woli składającym ofertę nowej zaktualizowanej opłaty. W końcu samo postępowanie nie jest postępowaniem administracyjnym (jurysdykcyjnym), choć nie można zapomnieć, iż zgodnie z art. 79 ust. 1 GospNierU do postępowania przed kolegium stosuje się część przepisów KPA w sposób odpowiedni.
Postępowanie prowadzone przed SKO ma więc bardzo specyficzny charakter, gdyż nie wpisuje się w konwencję „typowych” postępowań, czy to administracyjnych, czy to cywilnych. Dla cywilistów jest one jedynie etapem przesądowym, a ze względu na cywilistyczny charakter stosunku prawnego łączącego strony oczywistym wydaje się prowadzenie sporów w trybie uregulowanym przez KPC. Administratywiści natomiast próbują odszukać w postępowaniu przed SKO, cześć postępowań administracyjnych odrębnych czy szczególnych, jako że postępowanie to nie kończy się wydaniem przez SKO decyzji, choć zarazem w znacznej części stosuje się tu odpowiednio przepisy KPA. Ponadto [...]