Abstrakt
W dniu 7.3.2012 r. weszła w życie ustawa z 15.7.2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 186, poz. 1100). Ustawę tę ogłoszono 6.9.2011 r., a jej okres vacatio legis wyniósł pół roku. Na podstawie tego aktu normatywnego nałożono na organy administracji obowiązek zakładania i prowadzenia metryk spraw prowadzonych w oparciu o KPA oraz Ordynację podatkową (do ustaw tych m.in. dodano odpowiednio art. 66a i art. 171a). Metryka taka zgodnie z zamierzeniem prawodawcy ma stanowić obowiązkową część akt sprawy i umożliwić na każdym etapie postępowania ustalenie osoby odpowiedzialnej za dokonanie poszczególnej czynności w postępowaniu administracyjnym. Celem powyższej nowelizacji było głównie zwiększenie transparentności postępowania administracyjnego poprzez stworzenie możliwości wskazania na każdym etapie sprawy „winnego”, tj. konkretnej osoby, która mogłaby przyczynić się do podjęcia błędnego rozstrzygnięcia. Zmiana dokonana na mocy powyższej ustawy miała być także kompatybilna z przepisami i założeniami ustawy z 20.1.2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. Nr 34, poz. 173). Niezależnie jednak od treści wskazanych wyżej przepisów czy też przesłanek ich wprowadzenia, krytykowanych w doktrynie1, zamieszanie z metrykami wywołało Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji.
Czy prawo działa wstecz?
Na podstawie art. 66a § 4 i § 5 KPA oraz art. 171a § 4 i § 5 OrdPU upoważniono ministrów właściwych do spraw odpowiednio: administracji publicznej i finansów publicznych do wydania rozporządzeń określających wzór i sposób prowadzenia metryki, a także rodzaje spraw, w których obowiązek prowadzenia metryki jest wyłączony ze względu na nieproporcjonalność nakładu środków koniecznych do prowadzenia metryki w stosunku do prostego i powtarzalnego charakteru tych spraw. Właściwi ministrowie mieli zatem 6 miesięcy na przygotowanie i wydanie aktów wykonawczych. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z § 127 i § 128 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20.6.2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908), rozporządzenie powinno być ogłoszone w okresie vacatio legis ustawy upoważniającej do jego wydania i powinno również wejść w życie razem z tą ustawą2.
Minister Finansów wydał stosowne rozporządzenia z 1.3.2012 r. i z 6.3.2012 r., które zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw 6 i 7.3.2012 r. pod poz. 245 i 246, pozbawiając tym samym odbiorców tych aktów wykonawczych – czyli wszelkie organy administracyjne wydające rozstrzygnięcia na podstawie Ordynacji podatkowej – jakiegokolwiek czasu na przystosowanie do nowych wymogów.
O wiele dalej poszedł jednak [...]